Itzultzailea: Leire Madariaga
Euskal gai bati buruz hitz egiten duen komunikabide bati erreferentzia egingo diogu, Iparralden argitaratua, ez diasporan. Eta jakingo duzuenez, ez da ohikoa guk hau egitea.
Eta zergatik egiten dugu hau? Lehen alidz enbora askotan (historia guztian ez esateagatik), administrazio frantzesarenpean dauden euskal lurraldeak batu eta biltzen duen entitate administratibo baten sorrera bultzatzeko mugimendua gertatzen ari delako. Hau, aldarrikapen historikoa da, eta honela adierazten genuen Julian de Ajuriaguerra bezalako aparteko euskaldunari buruz eta Iparraldea bilduko zuen Euskal Departamendua sortzeko hitza eman eta bete ez zuen Mitterrand aurrean jarrera duina izan zuenari buruz hitz egiten genuenean gogoratzen genuen bezala
Baina orain, Iparraldeko euskal hautatu taldeak eta iparraldeko gizarte euskaldunaren gehiengoak, Hollanden Gobernuak zin egiten duen deszentralizazio prozesu horren barruan, euskal administrazio egitura bat eskatzen du. Adarreko Ministrak zin egindako deszentralizazioa eta frantziar Barne-Ministroak ezeztatua, hemen biltzen genuen bezala.
Gaur eguneko gai baten aurrean gaude. Baina nahiz eta harrigarria irudi, hegoaldeko euskaldunentzat urrutiko gauza da. Nahiz eta gure herrialdearen etorizkizunerako garrantzitsua izan. Hori dela eta biltzen dugu hemen, gure webgunean, Alexandre de la Cerdak La Semaine du Pays Basquen sinatutako eta argitaratutako artikuluaren erreferentzia, non 80 urteen hasieran euskal Departamentu bat lortzeko emandako hasiera pausuak gogoratzen ditu. Garai hartan izan zen Julián de Ajuriaguerrak, Mitterrandek hitzaldi bat ematen zuen bitartean, altxatu eta gela uzten zuena, 1984 zehazki.
Ona da historia gogoratzea. Baina hare gehiago adostasun batera heltzea eta bata bestearen ondoan lan egin eta kolaboratzea. Esfortsuak gehituz eta ez sakabanatuz gaur egun egiten dugun bezala, eta hori adierazten genuen hemen: Euskaldunok euskaldunei bizkarra ematen bizi gara, nahiz eta Munduaren Erdigunea izan.
Euskaldunok herri txikia gara eta gainera hiru zatitan banatuta gaude eta era ezkoordinatu batetan lan egiten dugu. Era honetan, ez gara ezer.
Agian guztiok begiratu beharko genuke XIX.mendearen amaierara eta XX.mendearen hasierara, Iparraldeko euskaldunek Zazpiak-Bat diseinatzen zuten momentura eta Maurice Ravel, bere lan garrantzitsuenak izen hau eramatea proposatzen zueneko garaia, edota Nafarroako Erriberako musikari ezagunenen honelako bertsoak kantatzen zituzten garaia:
Espainiako Gobernuak
bere asmoekin jarraitzen badu,
Nafarroan
erabaki serioak hartuko dira.
Monteagudorekin, Cascante
Ablitasekin, Barillasekin ere,
Olite, Tafalla, Lizarra,
Cortes, Buñuel eta Murchanterekin,
aurrera jotzeko
gerrila sortuko dugu.
Arabar, Bizkaitar
eta Gizpuzkoar ausartak
neba-arreba balira bezala,
aurkezten zaizkigu.
Gora beti elkarrekin egon diren
eta nahiz eta Gamazok esan
inoiz banatuko ez diren
lau probintziak.
Gora Nafarroa eta honen Foruak!
La Semaine du Pays Basque – 2013/12/11 – Euskadi (Iparralde)
Les pionniers de la renaissance basque
A l’heure où l’identité basque est attaquée de divers côtés, depuis la négation de toute possibilité de représentation institutionnelle jusqu’à la perspective d’effacement même des cantons souletins et bas-navarrais existants en passant par la contestation du financement des écoles en langue basque, il était utile de rappeler les débuts d’une action résolue au tournant des années 80 qui avaient porté ses fruits. Organisée à Espelette sous l’égide de la société d’études universitaire Eusko Ikaskuntza, une conférence de l’historien Jean Claude Larronde, suivie d’un débat avec les principaux protagonistes, rappelait comment un groupe de militants qui prit le nom de « Izan » en se définissant « Collectif abertzale (patriote, en basque) autogestionnaire » avait entamé plusieurs « chantiers-phares » entre 1979 et 1984.
(Jarraitu)
Argitalpenaren PDF-a hemen (13.orrialdea)
Last Updated on Api 3, 2021 by About Basque Country
