Telebistek munduko etxeetan sartu baino lehen, zinemetan proiektatzen ziren filmen aurreko albistegiak ziren mundua herritarren begibistan jartzeko leihoa.
Adin jakin bateko Espainiako Erresumako biztanleek gogoan izango dute nola, film bat ikusi aurretik, NO-DOk Franco diktadorea arrantzale gisa goraipatzen zizkigun , edo erregimen frankista hark, pintxo-eskularruarekin gobernatu zuen «erregealdiko erreinuan» gertatzen ari ziren mota guztietako «aurrerapen ikaragarriak» kontatzen zizkigun.
Mendebaldeko munduan, kokapen geografikoaren arabera bakarrik diktadura-erregimenen pean geundenean, zinematografoetara joaten zirenek, besteek debekatuta zituzten gauzak ezagut zitzaketen. Gai ez oso abertzaleak, hala nola Askatasunaren ondorioak, Demokraziaren lorpenak, diktadurei egindako kritikak, edo Bigarren Mundu Gerran, Demokrazien borroka totalitarismo faxistaren aurka.
Euskaldun askok sufritzen genituen totalitarismo horren ondorioak. Urte batzuetan, euskal kontinentalak eta penintsulako euskaldunak totalitarismo horren bi alderen mende bizi izan ginen: nazismoa eta frankismoa.
Iparraldeko euskaldunek aukera izan zuten 1945ean nazismotik libratzeko. Penintsulako euskaldunok inoiz gertatu ez zenaren zain geunden: Aliatuek, frontean edo atzealdean hainbeste euskaldunek lagundu zietenek, Francoren erregimena akabatzea. Inoiz ez zen gertatu. Are gehiago, urteekin, erregimen hiltzaile hura potentzia horien aliatu bihurtu zen (realpolitikeko gauzak).
1945ean, euskaldun guztiek zuten diktadura horietatik libre geratzeko itxaropena. Eta, gainera, gertu ikusten zuten, urte hartako maiatzean amaitu zen gerra Europan, erregimen naziaren erorketaren ondorioz.
Une hartan, British Pathék bere albistegietarako 2 minutu eskaseko informazioagrabatu zuen, non Britainia Handian, South Kensingtonen taberna batean, errefuxiatutako euskaldun talde bat ikusten baitzen Londresko Basque Clubaren festa batean.
Elkarrekin egotearen pozari, ezbairik gabe, Gerraren amaiera hurbil eta nabariak zeudelako esperantza batzen zen, eta honekin, Francoren atzaparretatik askatutako Euzkadi aberrira itzultzeko aukera emango zielakoan zeuden.
Haiek ezin zuten imajinatu oraindik urte asko falta zirela esatariak dioena egia izan zedin: bere herrialdera berriro itzultzeko.
Mintzatutako testuaren transkripzioa
| This makes a nice picture. You’re wrong: it isn’t beer, it’s cider—the national drink of the Basques. In South Kensington, the Basques have their own club, where they sing their traditional songs of yearning for their own country. Most of these people escaped to England at the time of the Spanish Civil War. And here in London, they keep up their own dances, such as the Apple Dance, which is a feature of the cider-making season in the Basque Country. The Basques seem to have their own version of “My Mother Said I Never Should”. The Apple Dance is over, and the young men take their places for a dance in honor of their national flag. And now for the traditional Stick Dance. In their own country, they sometimes dance this with swords, but you’re less likely to come to grief this way. As she watches, she remembers again her native land. The Stick Dance comes to its end, and the dancers perform the ceremony of the death of the hero. And so the Basque community in London keeps up its traditions, longing for the day when it will be back in its own country again. |
Irudi polita da hau. Oker dabil: ez da garagardoa, sagardoa baizik, euskaldunen edari nazionala. Hego Kensingtonen, euskaldunek beren kluba dute, eta beren betiko kantak kantatzen dituzte beren herrialdera itzultzeko irrikaz.
Pertsona horietako gehienek Ingalaterrara ihes egin zuten Espainiako Gerra Zibilean. Eta hemen, Londresen, beren dantzak mantentzen dituzte. Adibidez, sagar-dantza, Euskal Herriko sagardo-denboraldiko protagonista. Badirudi euskaldunek “My Mother Said I Never Should” (Ingalaterrako kanta)-ren bertsio propioa dutela. «Sagar-dantza» amaitu zen, eta gazteek beren bandera nazionalaren araberako dantzaldia egiteko lekua hartu zuten. Eta, orain, betiko “makil dantza” (ezpata dantza). Bere herrialdean, batzuetan ezpatekin egiten dute dantza hori, baina istripu bat gertatzeko aukera gutxiago dute. Behatzen duten bitartean, berriz ere beren jaioterria gogoratzen dute.’ Dantza amaitu egiten da, eta dantzariek heroiaren heriotzaren ekitaldia egiten dute. Eta horrela, Londresko euskal komunitateak bere tradizioei eusten die, eguna irrikatuz bere herrialdera itzuliko denean.
|
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country