Blogaren sorreratik bertatik, Bilbo azterketa-eredu izatera eraman dituen euskal hiri honen Eraldaketa Bereziaren arrazoiak azaltzen saiatzen diren era guztietako informazioak bildu ditugu.
Horietako askok Guggenheim Museoaren eraikuntzan jartzen dute arreta, eta batzuek Europatik iritsitako «milioien euria» ere aipatzen dute (grazia gutxiko txistea). Beste batzuek, gutxiengoek, Bilbo Metropolitarra modu erradikalean aldatzera bultzatzen ari diren arrazoiak jasotzen dituzte (eraldaketa honek ez baitu amaitu).
Orain, Apolitical webgunean argitaratutako artikulu bat dakargu, eta «sei eskuetara» idatzita: Linda Bilmes, Harvard Kennedy Schooleko irakasle titularra; Fernando Monge, Bloomberg Harvard City Leadership Initiative-eko kide nagusia; eta Jorrit de Jong, Harvard Kennedy School-eko irakasle titularra.
Izenburuan adierazi dugun bezala, oso ondo ulertu dituzte aldaketa erradikal hori azaltzen duten gakoak, eta horrela jasotzen dituzte, bikain, artikuluan. Irakurtzea gomendatzen dugu.
Baina guretzat behintzat garrantzitsuak diren bi zehaztasun egin behar ditugu. Baina, zalantzarik gabe, ez dute artikulu honen gai nagusiaren azken zentzua aldatzen.
Lanera ez agertzeagatik da lehenengo puntualizazioa. Bada proiektu hau abian jartzeko pertsona giltzarri bat, izendatuta ez dirudiena eta, gutxienez, Ortuondoko alkatearekin eta Borrell ministroarekin egon beharko lukeena. Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan sailburu Josu Bergarari buruz ari gara. Borrellek bisita egin zuen Sailaren egoitzara, orduan gasteiztar Cercas Baja kalean, eta Bilbao Ria 2000 erakunde arteko organoa abiaraztea erabaki zen. Bizkaiko Foru Aldundiak, José Alberto Praderaren gidaritzapean, Bilboko Udalak, Josu Ortuondoren alkatearekin, eta Eusko Jaurlaritzak, Josu Bergara sailburuaren bitartez, lan handia egin zuten. Orduan esan bezala, «Bilboren ordua zen».
Bigarren xehetasuna kontzeptuei dagokie. Artikuluak dio, Bizkaiaren zerga- eta finantza-gaitasunaz ari dela, «Espainiako konstituzio demokratikoaren arabera eskubide fiskal bereziak ematen zaizkien lau probintzietako bat» dela. Indarrean dagoen Espainiako Konstituzioak ez du ezer ematen. Egia esan, «Foru-lurraldeei dagozkien eskubide historikoak» aitortzen ditu. Hau da, Espainiako Konstituzioak penintsulako euskaldunei Gutun Nagusia onartu aurreko eskubideak aitortzen dizkie.
Jasotzen duen testu zehatza honela dioen bere lehen xedapen gehigarria da: «Konstituzioak babestu eta errespetatu egiten ditu foru-lurraldeen eskubide historikoak. Foru-araubide horren eguneratze orokorra, hala badagokio, Konstituzioaren eta Autonomia-Estatutuen esparruan egingo da».
Foru araubide hau tributuen eta finantzen esparruan garatzeko modu zehatza Euskadiko Autonomia Estatutuan eta Nafarroaren kasuan, Foruaren Hobekuntzan jasotzen da.
Argi dago ohar horiek ez dutela artikuluaren zentzua ezer aldatzen. Baina ona iruditzen zitzaigun egitea. Egindako lana onartzeko kontu batengatik eta euskaldunentzat «norberarena» eta «ezarria» arteko ezberdintasun horrek duen garrantziagatik.
Nolanahi ere, horrelako artikuluak irakurtzea atsegina da.
Apolitical – 2019/8/7 – Britainia Handia
Bilbao was built on innovation — can it repeat the miracle?
Last November Bilbao was named Best European City by The Academy of Urbanism, adding to a long list of prizes the city has collected over the past decade. It was yet another reminder of the city’s emergence from a deep economic, political and social crisis, leaving behind its industrial past to become a thriving cultural and economic engine for the Basque Country and Spain.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
(Picture credit: Unsplash)
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country
