Cynthia Rebolledok Laist webgunean, Southern California Public Radio irratiaren parte dena, AEBko euskaldunen historian funtsezkoa izan den zati baten kronika bikaina argitaratu du: Amerikanuak ostatua.
Michel Bordagaryren (83 urte) historiatik abiatuta, Chinoko Centro Bascoko azken ostalaria, artikuluak badoan garaiari heltzen laguntzen digu. Garaiak aldatu egin dira, jada ez dira euskal gazteak bizimodu hobearen bila iristen, edo Espainiako soldadutza frantsesetik edo Espainiako erresumaren errepresiotik ihes egiten. AEBetara migratzeko garai luze baten ondoren, XIX. mendean jaio eta XX. mendeko 60ko hamarkadara arte iraun zuena, Estatu Batuetara emigratzen duten euskaldunen kopurua murriztu egin da, eta migrazio hori egiten dutenek ez dituzte ardiak zainduko, ez eta lur-lanak egingo.
Euskal hotelak gauza askotarako erabiltzen ziren: iritsi berriak hartzeko leku gisa; artzainentzako bizileku gisa, arrantxoetan lan egiten ez zutenean; urte gutxi batzuk lehenago atzean utzi zuten herrialdearekin harremanak izan nahi zituen komunitate baten topaleku gisa… Hotel eta jatetxe haiek gizarte-kohesioko misio bat bete zuten herrialde batera eta norberarengandik hain desberdina zen kultura batera emigratu behar izan zuten euskaldunentzat.
Bizirik iraun nahi badute bete beharreko eginkizuna. Hori bai, orain zailagoa dute. Izan ere, AEBko euskal belaunaldi berriak ongi integratuta daude beren adinekoen harrera-gizartean, eta ez dute topaleku bat aurkitzeko premia larria sentitzen. Kide izatearen hauen sentimendua borondatezkoa da, bere nagusiek izan zutenaren oso bestelakoa.
Leku hauek guztiak, euskal etxe hauek, belaunaldi berri horientzat beren sustraiekin lotura duten konexio horiek indartzen diren leku bihurtu behar dira. Ez dute nahitaez joan behar, baizik eta zer diren eta nondik datozen ulertzen laguntzen dien lekua direlako. Era berean, gure herrialdeko kultura AEBetan irudikatzeko leku izan behar dute.
Pandemiak gogor jo ditu lokal hauek. Duela urtebete itxi zen Noriega Jatetxea, eta horri buruz askotan hitz egin dugu blog honetan, 120 urte baino gehiago bizi izan ondoren, munduko alde hartan euskal hotel eta jatetxeek zuten egoera konplexuaren seinale argia izan zen.
Erronka handia da, eta bere alde elementu handia du: euskal gastronomia AEBetan. Duela urte batzuk H-D. Millerrek, Nashvilleko Lipscombeko Unibertsitateko Historia, Politika eta Filosofia Saileko zuzendariak esan zuen bezala, gastronomia hori Las Rocosas eta Sierra Nevada artean dagoen AEBko eskualdeko janaritzat hartu behar da. Eragin eta ospe hori are gehiago zabaltzen da zalantza gabe mendebaldean, Kalifornian.
Bilakaera hau ikusten dugun bitartean, desagertzen ari den mundu horren alderdi eta xehetasun interesgarri batzuk ezagutu eta behatzeko aukera dugu, bizi den gizartearen ezaugarri berrietara egokitzen den beste mundu bat bihurtzeko. Hori gertatuko da, zalantzarik gabe, munduko euskal komunitateek erresistentzia- eta egokitze-ahalmen handia dutelako. Ziur gaude AEBeko alde horretan, munduko gainerako lekuetan bezala, bizirik eta indartsu irauteko gai izango direla.
Laist – 2021/5/25 – AEB
The Last Resident Of Chino’s Last Basque Boarding House Hangs On To Tradition
It’s lunchtime, and 83-year-old Michel Bordagary sits alone at the center of the long Boarder’s Table at Centro Basco in Chino. All that surrounds him in the empty dining room where he has eaten lunch and dinner for the past 55 years are old photographs on the dark wood-paneled walls. He can’t say for sure how many meals he has had here since 1966, when he boarded a train from Stockton for Chino, with only the clothes on his back and whatever belongings he could carry. Today, he’s having Poulet Basque (braised chicken with tomatoes and peppers) and a glass of red house wine.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Goiburuko argazkia: Afaria Chinoko Basco Zentroan (Kalifornia) (AL KAMALIZAD: FOR LAIST)
Last Updated on Mai 30, 2021 by About Basque Country