Urte hasieran, Jean Castex frantziar lehen ministroak Alsaziaren bihotzean esan zuen François Hollanderen lurralde-erreformarekin jaiotako eskualde handiak sortzea ez zuela komeni Frantzian.
«Je voudrais vous faire une confidence personnelle: je n’ai jamais été convaincu par la création de ces immenses régions (en 2015), dont certaines ne répondent à aucune légitimité historique et surtout ne me paraissent pas répondre aux besoins grandissants de nos concitoyens pour une action publique de proximité»
(“Sekretu pertsonal bat kontatu nahi nizueke: inoiz ez nau konbentzitu eskualde erraldoi horien sorrerak (2015ean); horietako batzuek ez dute inolako zilegitasun historikorik, eta, batez ere, ez zait iruditzen gure herrikideek tokiko ekintza publikorako dituzten behar gero eta handiagoak asetzea.“)
Esaldi bat izan zen, baina Alsazian, errealitate historiko eta kultural indartsua zuen lurraldean esana, ez zen oharkabean pasatu. Alsazia bi sailetan banatuta dago, Haut-Rhin eta Bas-Rhin, eta orain Grand Est eskualdean «diluituta» daude. Hori erkidego nazional batzuekin gertatu zen, eta beste kasu batzuetan, hala nola Bretainian edo Korsikan, eskualde administratiboa eta errealitate kultural eta historikoa bat datoz.
Frantziako administrazio-dibisioa, 2016ko urtarrilaren 1etik aurrera (Wikilpedia – Superbenjamin)
Esan beharrik ez dago Lehen Ministroaren esaldiak aldeko eta aurkako iritzi-sorta luzea sortu izan duela. Ezin dugu ahaztu Frantziak, bere jaioterrian, edozein errealitate kultural, sozial, historiko edo identitate-errealitate ezeztatuko zuen errepublika baten ideia jacobino baten jaioterrian, haiek aldezten zutena ez bezalakoa, frantsesez hitz egiten ez zuten edo beren hizkera literarioak defendatzen zituzten herritarrak, nazioko traidoretzat hartu zituztela.
LCI kate frantseseko informazio batek azalduko digu nola bizi den Ipar Euskal Herrian eztabaida hori, eta nola dagoen makro-eskualde batekoa, kasu honetan Akitania Berrikoa.
Eskiulako Udalaren fatxada (Wikilpedia Utolou)
Ez dugu ahaztu behar jakobino frantsesentzat, euskaldun hauek inoiz ez dutela eskubiderik izan komunitate historiko edo kultural gisa inolako aitorpenik izateko. Adibidez, inoiz ez dute sail bereizirik osatu. Egia esan, 220 urte baino gehiago behar izan dira Frantziako kontrolpean dagoen euskal lurralde osoak gure herrialdearen zati hori (edo, gutxienez, gehiengoa) hartzen duen administrazio-erakundea lor zezan. Communauté d’agglomération Pays Basque – Euskal Hirigune Elkargoa da, eta Iparraldeko eskualde historikoko 158 komunetatik 157 hartzen ditu (kanpoan geratuko litzateke Eskiule / Eskiula, Bearn-en parte dena, baina Solako herrien zerrendan sartu ohi dena, Euskal Herriko lurralde historikoetako batean, biztanle gehienak euskaldunak baitira).
Ideia argi batzuk atera daitezke affaire txiki horretatik eta euskaldun kontinentalen iritzi eta sentimenduei buruzko informazioan jasotako iritzietatik.
Batetik, nahiz eta 200 urte baino gehiago izan «nazio frantziarra» duten herritarrak osatzera baino ez bideratutako «eskola errepublikanoa», Frantziako Errepublika osatzen duten nazioek bizirik eta oso bizirik jarraitzen dute.
Bigarrena, euskaldun kontinentalek beren kultura, historia eta izate energiaz eta uste osoz defendatzen dutela da. Nahiz eta bere kulturak mendeetan traba, zailtasun eta inposizioak izan.
Eta azkenik, Frantziako agintariek arazoa atzeratu, ez ikusi edo saihestu dezaketela. «Elefante hori gelan» ez ikusten saia daitezke. Baina elefantea hortxe dago, eta ez da joango.
Iparraldearen kasuan, gaur egun, hori gure ustez, berezko komunitate nazional bateko kide izatearen berrespena gertatzen ari da, euskal erkidego batekoa. XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran gure nazioaren zati horretan bizi izan zen euskal sentimenduaren berpizkundea gogorarazten digu, baldibaitere, eta gaur egun askoren harridurarako Maurice Ravelbezalako ordezkari garrantzitsu eta unibertsalak izan zituen.
LCIren erreportaia eta France 3 eta France Culture-ren artikuluak uzten dizkizuegu, Jean Castexen adierazpenak eta eragin zituzten erreakzioak biltzen dituztenak.
LCI – 2021/1/26 – Frantzia
Identité régionale : quels points communs entre un Basque et un Limougeaud en Nouvelle-Aquitaine?
ux côtés des drapeaux européen et français, le drapeau basque flotte au-dessus de la mairie. À Arbonne (Pyrénées-Atlantiques), un village de 2000 habitants, la Nouvelle-Aquitaine semble un peu trop grande. Avec l’application de la nouvelle répartition en 2016, la région s’est étalée jusqu’à Limoges. Les Arbonnais ne semblent pourtant partager aucun point commun avec les Limougeauds. Même constat avec les habitants de Bayonne, à quelques kilomètres de là, qui se réclament quant à eux du Pays-basque.
Grand Est : après les déclarations de Jean Castex contre les grandes régions, les élus Lorrains réagissent
C’est une petite phrase de Jean Castex prononcée samedi 23 janvier à Colmar au siège de la Collectivité Européenne d’Alsace (CEA) qui n’est pas passée inaperçue en Lorraine. Alors qu’a dit exactement le premier ministre le week-end dernier dans le Haut-Rhin ?
‘histoire que nous vous racontons ce matin pourrait être un exercice pour les orthophonistes : à l’Est, Jean Castex lâche du lest. Mais plus que la diction, ce qui pose problème dans ce dossier, c’est le rapport de l’État aux régions.Alors disons-le, ce qui se joue ici n’est pas extrêmement spectaculaire. Il est question de collectivités locales et de rapports entre les institutions. On a déjà vu plus croustillant.
Cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu, gure webgunean erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena ematen diogula bermatzeko. Cookieei buruzko informazio gehiago.
Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena eskaini ahal izateko. Cookieen bitartez lortutako informazioa zure nabigatzailean gordetzen da, eta askotariko funtzioak betetzen ditu, hala nola gure webgunean berriro sartzen zarenean zu ezagutzea, edo gure taldeari webguneko zer atal iruditzen zaizkizun interesgarrienak eta erabilgarrienak ulertzen laguntzea.
Beharrezko cookieek oinarrizko funtzioak aktibatzen dituzte, nabigatzeko, esaterako, edo web orrietako eremu seguruetan sartzeko. Web orriak ezin du ondo funtzionatu cookie horiek erabili gabe.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cookielawinfo-checkbox-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
cookielawinfo-checkbox-non-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Ez da beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
PHPSESSID
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau PHPren jatorrizkoa da eta webguneari egoeraren datu serializatuak gordetzeko aukera ematen dio. Webgune honetan erabiltzaile-saioak ezartzeko erabiltzen da, aldi baterako cookie baten bidez egoera-datuak pasatuz. Cookie horri saio-cookie ere esaten zaio. PHPSESSID cookie-ak ez du iraungitze-eperik ezarrita, webgunea ixten denean desagertu egiten baita.
viewed_cookie_policy
iraunkorra
Urte 1
GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du cookie-a, eta erabiltzaileak cookie-ak erabiltzea onartu duen ala ez gordetzeko erabiltzen da. Ez du datu pertsonalik gordetzen.
__cfduid
iraunkorra
Hilabete 1
CloudFlare zerbitzuak ezarri du konfiantzazko web-trafikoa identifikatzeko.
Bisitariek web orriekin zer-nolako elkarreragina duten ulertzen laguntzen diete orrien jabeei cookie estatistikoek, modu anonimoan informazioa bilduz eta emanez.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
GPS
iraunkorra
30 minutu
Cookie hau Youtubek jartzen du, eta identifikazio bakarra erregistratzen du, erabiltzaileak beren kokapen geografikoaren arabera arakatzeko.
_ga
iraunkorra
2 urte
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gat_gtag_UA_18912877_1
iraunkorra
Minutu 1
Erabiltzaileak bereizteko eta eskaeren portzentaia murrizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gid
iraunkorra
Egun 1
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
__gads
iraunkorra
Urte 1
Iragarkiren batean klik egin duten edo ikusi duten bisitariak anonimoki identifikatzen laguntzen diote Google Ad Manager-i
Lehentasunen cookieek aukera ematen diote web orriari, orri horren jokabidea edo itxura aldatzen duen informazioa gogoratzeko; hala nola lehenetsitako hizkuntza edo zu zauden eskualdea.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
YSC
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau Youtubek jartzen du eta bideo txertatuen ikuspegiak arakatzeko erabiltzen da.
Web orrietako bisitarien arrastoari jarraitzeko erabiltzen dira marketin-cookieak. Erabiltzaile bakoitzari iragarki interesgarri eta erakargarriak erakustea dute xede.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
1P_JAR
iraunkorra
1 hilabete
Cookie hau datuak Google-era pasatzeko erabiltzen da.
DSID
iraunkorra
Ordu 1
Google-k ezarria, saioa Googleko kontuarekin beste gailu batean hasi baduz, zure jarduera, gailuen artean lotzeko eta bertan agertzen diren iragarkiak eta horien konbertsioa koordinatzeko.
fr
iraunkorra
3 hilabete
Cookie hau beharrezkoa da Facebook-eko “Like” botoiak funtzionatzeko.
IDE
iraunkorra
2 urte
Google DoubleClick -ek erabiltzen du, eta erabiltzaileak webgunea eta beste edozein iragarki nola erabiltzen dituen azaltzen duen informazioa gordetzen du, webgunea bisitatu aurretik. Erabiltzaileei, erabiltzaile profilaren arabera garrantzitsuak diren iragarkiak aurkezteko erabiltzen da.
mc
iraunkorra
Urte 1
Audientzia granularizatuak neurtzeko QuantCast plataformaren cookie-a. Ez dituzte datu pertsonalak gordetzen, erabiltzaile-identifikatzaileak eta haien nabigazioa baizik
NID
iraunkorra
6 hilabete
"NID" cookie-ak ID bakarra du, Google-ek zure lehentasunak gogorarazteko erabiltzen duena, eta beste informazioren bat, hala nola zure hizkuntza gogokoena, orri bakoitzean bistaratzea nahi duzun bilaketa-emaitzen kopurua (adibidez, 10 edo 20) eta Google-en Bilaketa Seguruaren iragazkia aktibatuta edo desaktibatuta egotea nahi duzun.
uid
iraunkorra
Urte 1
Webguneko bisitarien kopurua eta jarrera modu anonimoan neurtzeko erabiltzen da cookie hau. Bisita-kopurua, webgunera egindako bisiten batez-besteko iraupena, bisitatutako orrialdeak eta abar biltzen dituzte datuek, erabiltzaileek, haiei zuzendutako iragarkiei buruz dituzten lehentasunak hobeto ulertzeko.
VISITOR_INFO1_LIVE
iraunkorra
5 hilabete
Cookie hau Youtubek jartzen du. YouTubeko bideoak webgune batean txertatuen informazioa arakatzeko erabiltzen da.
_fbp
iraunkorra
Egun 1
Facebook-ek publizitate-produktu batzuk eskaintzeko erabiltzen du, esate baterako, iragarkiak egiten dituzten hirugarrenen eskaintzak.
Sailkatu gabeko cookieak, banakako cookieen hornitzaileekin batera, oraindik sailkatzeko ditugun cookieak dira.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cref
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
d
iraunkorra
3 hilabete
Hirugarren batek ezarria
i
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
KADUSERCOOKIE
iraunkorra
3 hilabete
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
KTPCACOOKIE
iraunkorra
Egun 1
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
na_id
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_rn
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sc_e
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sr
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_srp
iraunkorra
Egun 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_tc
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
ouid
iraunkorra
13 hilabete
Identifikazio-kate bat ezartzen du bisitari jakin batentzat. Bisitaria bere itzuleran ezagutzeko erabiltzen da hori. Gainera, webguneak bisitariaren portaera erregistratzeko aukera ematen du, eta Addthis.com-ek eskaintzen dituen sare sozialetan partekatzeko funtzioa errazten du.