Elkanoren euskal nazionalitatea, Guinness Errekorren liburuan jasoa

Elkano 500 Fundazioak berri interesgarri bat jaso du bere webguneko blogean: Guinness Errekorren liburuaren azken edizioak Juan Sebastián Elkanori (Elkano) eta Lurra inguratzeko balentria egin zuten tripulazioko beste bost kideri «euskal nazionalitatea» esleitu die.

Errekor erregistro honen ingelesezko webguneak, orain, esplizituki jasotzen ditu Getariako marinelaren euskal jatorria –eta Elkano abizenaren euskal grafia ezagutzen du–, baita Juan de Acurio kontramaisua, Juan de Arratia marinela, Juan de Zubileta jantzia, Pedro de Tolosa despentsari izatera heldu zen grumetea edo txo, Pedro de Chindarza.

Elkano 500 Fundazioa euskal itsasgizon honen irudiaren errebindikazio interesgarri bat egiten ari da; besteak beste, Elkanoren irudiaren gainean metatuz joan diren faltsukeria kopuru harrigarria desmuntatzeko artikuluak.

Euskal nazionalitatea itsasgizon horiei esleitzearen gaia ez da «gai txikia», ezta ikuspegi politiko batek sortutako eszentrikotasuna ere. Hori izan da (eta hori ulertzeko, artikulu horiek irakurtzea gomendatzen dugu berriro, sarrera honen amaieran jasotzen ditugunak) euskal itsasgizon hau duintasunik eza ukitzen zuen figura bihurtzeko ahalegina, edo XIX. mendean sortutako nazio espainiarreko heroi bat, errealitate iraunkor edo, gutxienez, aurredaturiko errealitate bihurtzeko kontakizuna sortu nahi zuena.

RAEren hiztegiak argi azaltzen du nazio bat zer den eta, beraz, pertsona bati nazionalitate bat esleitzea zer den:

Nación

Del lat. natio, -ōnis ‘lugar de nacimiento’, ‘pueblo, tribu’.

1. f. Conjunto de los habitantes de un país regido por el mismo Gobierno.
2. f. Territorio de una nación.
3. f. Conjunto de personas de un mismo origen y que generalmente hablan un mismo idioma y tienen una tradición común.

Egungo errealitate politikoa iraganera proiektatzeko ideia horrek ez du zentzurik. XVI. mendearen hasieran ez zegoen Espainiako naziorik, ez behintzat egungo ikuskera politikoan. Euskaldunak, ez alde batekoak, ez Pirinioetakoak, ez ziren «espainiarrak» zentzu politikoan. Euskaldunak ziren eta horrelakotzat ezagutzen ziren. Are gehiago, Amerikako Gaztelako Erregearen kolonietara migratzen hasitakoak, han jaio baitzen, eta indar handiz, komunitate nazional bereko kide izatearen sentimendua. XVII. mendearen hasieratik ikusten da hori guztia, Arantzazuko izenarekin euskaldunek Amerika osoan zehar elkar laguntzeko sortzen dituzten ermandade eta kofradien sarearen bidez.

Errepikatzeaz nekatzen ez garenez, euskaldunek protagonismoa izan duten historiaren zatiak «bahitua» izan dira beti «historia espainiarra» edo «historia frantsesa» etiketen pean. Jakina, historia negatibotzat aurkezten zaigunean, orduan ez dago euskaldun gisa definitzeko arazorik.

Hori bai, irlandarrak prestatu daitezela, espainolitate elcaniarraren irain horrengatik kritika-ekaitz bat datorkie eta.

Elkanoren egitandiari buruz, eta euskaldunek Moluka uharteetan duten eraginari buruz, duela hiru urte idatzi genuen sarrera interesgarri bat blogean, 2017ko urrian: XVI. mendean euskaraz hitz egiten zuen Moluketako uharte bateko erregea (lingoa Bizcainha).

Zalantzarik gabe, lan handia egin du Elkano 500 Fundazioak. Orain, informazio hori  Guinness Errekorren Liburuaren web bertsioan erabat eguneratzea besterik ez da falta.

 

Fundación Elkano 500 – 2020/10/13 – Euskadi

Guinness World Records taldeak munduari egindako lehen itzulian Euskadik egindako ekarpena aitortu du, eta lehen zirkumnabigatzaileen zerrenda zabaldu du

Guinness World Records ha actualizado la información referente a la primera cincunnavegación a la Tierra reconociendo el origen vasco del capitán Juan Sebastián Elkano y otros cinco marinos que dieron la primera vuelta al mundo. Asimismo, ha incorporado a la relación de los primeros circunnavegantes a los doce hombres que quedaron presos en Cabo Verde, ampliando de dieciocho a treinta y uno el número de marinos que completaron la primera vuelta al mundo. Esta actualización de contenidos, recogida en la web de la organización y la edición impresa de 2021, ha sido posible gracias a la colaboración de la Fundación Elkano.

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

---

Elkano, breve relación de la evolución y las motivaciones de una catástrofe historiográfica

EL REGRESO. Reacciones que provocó su llegada y su figura: los cronistas; las autoridades; la población. Intereses políticos, conflictos sociales e ideológicos. (1/5)

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

---

La ilustración que no fue: Martín Fernández de Navarrete. (2/5)

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

---

El nacimiento de los nacionalismos. (3/5)

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

---

La hegemonía nacionalista (4/5)

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

---

El mundo actual (5/5)

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country