Itzultzailea: Leire Madariaga
Mamiferoak lurtarrak dira?, mamiferoak bibiparoak dira?, hegaztiak hegan egiten dute?, birikiak dituzten animaliak lurtarrak dira? izaki bizidunak eguzkiaren sistemaren pean daude bizi ahal izateko? planetak harritsuak dira?, euskaldunak espainolak (edo frantsesak) dira? Funtsezko galdera guzti hauen erantzuna berdina da: EZ.
Galdera hauen zergatia galdetuko duzue. Centro Studi Araldici blog italiar batekin topo egin dugu, non gaur bertan, sarrera idazten dugun egun honetan, Madrid, Espainiako hiriburuan, Don Juan Sánchez-Jáuregui Jiménezek hitzaldia emango du hurrengo izenburuarekin; Euskaldunak espainolak dira? Ikuspegi historikoa.
Ez dugu txarto pentsatu nahi, ezta aurreiritzi bat eraiki nahi. Nahiz eta logikak gauza bat esan, aipatutako hitzaldi honen ondorioa, baiezkoa izango delakoan gaude. Galdera baten aurrean eman ahal diren erantzunak guztiz kontrakoak diren erantzunak posible izatea, zientzia alorretik aztertzen ez delako da, baizik eta politika arlotik. Politikan, printzipioak laxoak eta ahazkorrak izaten dira.
Adibidez, hitzaldi honetan Iparraldeko (Pays Basqueko) euskaldunei buruz hitz egingo da? Ezezkoan gaude. Zergatik? egungo espainolentzat, euskaldunak, euskal Probintzien biztanleetan bizi direnak bakarrik direlako. Ziur aski, hitzaldi honetara doazenek inoiz ez dute Iruñeako Foruen Monumentua irakurri. Ziur aski, nafartarrak euskalduntzat ez izateaz gain, Bortuz bestaldeko Merindadea bezalako nafartar biztanleak ez dituzte nafartartzat izango, frantzesak direlako, eta nafartarrak, espainol guztiek dakiten bezala “espainolak dira”.
Hau adierazten duen esamolde ezagun bat dago, eta hitzaldiaren izenburuko galderari argi eta garbi erantzuten diona: Euskaldun bat Espainiako Erreinuko menpekoa izanik frantsesa ez bada, eta Frantziar Errepublikakoa den euskal hiritarra espainola ez bada, euskalduna ez da ez frantsesa ezta espainola.
Ahaztu baion lehen, Heráldico de España y de las Indias Eskolarentzat, Indiako hiritarrak (hispanoamerikarrak) espainolak dira? 1812ko Konstituzioaren arabera, gauza argi egongo litzateke:
LEHEN KAPITULUA
Espainiako lurraldetik
10. art.
El territorio español comprende en la Península con sus posesiones e islas adyacentes, Aragón, Asturias, Castilla la Vieja, Castilla la Nueva, Cataluña, Córdoba, Extremadura, Galicia, Granada, Jaén, León, Molina, Murcia, Navarra, Provincias Vascongadas, Sevilla y Valencia, las islas Baleares y las Canarias con las demás posesiones de África.
En la América septentrional, Nueva España, con la Nueva Galicia y Península de Yucatán, Guatemala, provincias internas de Oriente, provincias internas de Occidente, isla de Cuba con las dos Floridas, la parte española de la isla de Santo Domingo, y la isla de Puerto Rico con las demás adyacentes a éstas y al continente en uno y otro mar.
En la América meridional, la Nueva Granada, Venezuela, el Perú, Chile, provincias del Río de la Plata, y todas las islas adyacentes en el mar Pacífico y en el Atlántico.
En el Asia, las islas Filipinas, y las que dependen de su gobierno.
Agian, baita 2011an entzugo genukeen erantzuna hauxe izango litzateke: BAI. Eta ziur gaude, amerikako errepublikako hiritar asko harrituko litzateke.
Eta guzti hau eremu pertsonalaren kontzeptua aztertu gabe: izate sentimendua. Komunitate batetako parte zarela adierazten duen nortasun txartela eramatera derrigortu diezazuekete, baina kontuan izan beharreko gauza bakarra, norbanakoak sentizen duena da. Estatu baten menpekoa izan ahal zara aukeratzeko aukera izan gabe, baina inor ezin zaitu derrigortu sentitzen ez duzun zerbait sentitzera.
Centro Studi Araldici – 2011/12/13 – Italia
I baschi sono spagnoli ?
La Sociedad Heráldica Española in collaborazione con il Colegio Heráldico de España y de las Indias, promuove per domani 13 dicembre, una conferenza dal titolo: “I baschi sono spagnoli ? Una prospettiva storica”.
Relatore d’eccezione: Don Juan Sáncbez-Jáuregui Jiménez.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country
