4 mende baino gehiagotan zehar bizirik eta aktiboki iraun diren euskal instituzio gutxi daude. 2018ko otsailean, 1612an Liman bizi ziren «euskal nazioaren seme-alabak» sortutako Limako Arantzazu Gure Amaren Hermandadearen historiaren zirriborroa idatzi genuen.
Amerikako euskal erakunde honi buruz gehiagotan hitz egin dugu (denboran zehar, euskaldun horien ondorengoak kontinentean zehar zabaldu direlako.
Hermandade honetatik eta XIX.mendearen amaieratik, munduan zehar euskaldunak sortzen joan diren euzko etxeetara gehitu den beste euzko etxe berri bat sortu delako berriz ere aipatuko dugu gaurkoan. Eta instituzio nagusi honek dituen ezaugarri bereziengatik, gure blogean lerro batzuk izatea merezi duela uste dugu.
Limako Arantzazuko Euzko Etxearen eta Ermandadearen logoa
Euzko Etxe hau, gure historio propioarekin era zuzenean lotzen gaituen kasu bikain horien artean dagoen hermandadearekin oinarrituta dago.
Bizirik irautea lortu du nahiz eta perutar gobernuak “ofizialki” akabatu; jabetzak galdu; nahiz eta gerrateak, krisiak, desastre naturalak, sakabanatzeak izan; eta mendeetan zehar izandako higadura propioak izan.
Famili horiek, euskal-ondorengo talde horiek belaunaldietan zehar nagusien ispiritua bizirik mantendu izana azaltzea zaila da. Bizirik mantendu den konpromesua eta izate borondatea kontuan izan gabe, zailtasun guztien gainetik, Hermandadea bizirik eta aktiboki mantendu izana ulertzea zaila da. Eta ez da Liman bakarrik. Honen kideak eta ekintzak New Yorken zehar, San Frantzisko, Los Angeles, Atlanta, Boston…zabaldu dira.
2012an, 400 urteko bizitza emankorra ospatu zuen Hermandade honek, eta orain adar berri bat sortu dute. Euskaldunen arbola sakratua bezala, Gernikako Arbola bezala, 400 urte baino gehiagoko bere bizitzaren fruitua zabaltzea bilatzen dute kimu berri honekin.
Hermandadea historian mantentzen den talde bat da, beraz, bere zerizana mantenduz bizirautea du helburu. Honetako kideek, gaur, orain, munduan zehar euskaldunok izan garena eta izango garena ezagutzera ematean lan asko egiteko dagoela badakite, eta era berean, gure nazioaren, herriaren, eta kulturaren irudi hoberena zabaltzen laguntzeko. Eta lan honetan era eraginkorrean kolaboratzeko tresna sortu nahi dute.
Nola egiten duten? Limako Arantzazu Euzko Etxearen sorrera bultzatuz. Perun eta Amerikako zein munduko beste lekuetan biziko den euskal zentru bat. Hermandadeak orain dela asko ulertu zuen, gaur egun, muga geografikoak ez direla mugaketa bat izan behar, aukera bat baizik.
Galdera errepikatzen dugu, nola egiten dute? Era bikain batean. Honeloko historia duen erakunde batek egin behar duen bezala.
Honen sortze biltzarrean, honen estatutuak onetsiz gain, euskal zentru hau gidatu beharreko ispiritua biltzen duen «sortze deklarazio» bat onartu zen, eta hau, Agirre Lehendakariak munduko euskaldunei eskatutako konpromesuarekin bat dator:
Bere herrialdean, biztanle guztien artean hoberenak izan.
Euskal Herriaren ordezkari duinenak izan.
Euskal Herriaren Kausaren babesean kolaboratu.
Munduko Askatasuna, Demokrazia eta Giza-justizia babestu.
Haiek azaltzen dute nola utzi zuen Agirrek mezu hau Perun, eta momentu hartatik herrialde honetako euskaldun askok konpromesu hau hartu zutela. Euzko Etxe hau sortzerako orduan berritzen den eta organizazio berri honen eje nagusiak zehazten dituen konpromesua. Hain da garrantzitsua hau, hauetariko konpromesu bat atzean uztekotan, bere izate arrazoia akabatuko dela.
Harrigarria da, Hermandadeak, bere historia propioa azaltzeko gure herrialdeko historiara jotzea. Euskal karlismotik hasita, noren ezaugarri bereziak Tomas Zumalacarreguiren pertsonaian proiektatzen diren, XIX.mendean, bere jatorriko aberriaren arazoa, instituzio bezala zuten arazoekin bat egin zuten. Sabino Aranaren mezua jaso zuten, Karlismotik, Aberriarentzat jatorriko askatasuna berreskuratuz, euskaldunentzat estatu-nazio propio baten sorreraren ideia bat garatu zen. Horrela mantendu ziren 1942an, «amerikar biran» Agirre heldu arte, non «lur emankor» batean, etorkizunera begiratzen zuen eta euskaldunek, Euskal Aberriaren askatasunarekin konprometitzeko eta era berean gizaki guztien eskubideen babesarekin konprometitzeko beharra biltzen zuen euskal nazionalismoaren mezua erein zen arte.
Bere «sortze deklarazioan», bide hori adierazteko, XIX. erdialdetik, XX. mendearen erdira, mende batetan zehar, euskaldun horiek bizitako eraldaketa adierazteko, gure Nazioaren historia markatu zuten eta era batean Hermandadearen kideek bizitako garapena azaltzeko Aberriaren hiru pertsonai sonatuetara jo zuten.
Euskal Zentru berri hau historia honekin blai eginda eta etorkizunera bideratuta sortzen da. Tresna berri, modernu, disdiratsu eta ireki bat bezala, baina azken finean, gure Aberriaren historian oinarritzen den Hermandadearen historian errotuta. Zentru berri honek, erregistratu bezain pronto, Eusko Jaurlaritzako Euskoetxeen sarean sartzeko eskatuko du.
Zaila da deklarazio honen edukiak sakontasunean azaltzea, beraz ezagutarazteko helburuarekin zuekin partekatzen dugu.
Testu honen antzeko bat, 2018ko otsailean idatzitako artikulu originalean sartu dugu, hau «eguneratzeko».
Cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu, gure webgunean erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena ematen diogula bermatzeko. Cookieei buruzko informazio gehiago.
Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena eskaini ahal izateko. Cookieen bitartez lortutako informazioa zure nabigatzailean gordetzen da, eta askotariko funtzioak betetzen ditu, hala nola gure webgunean berriro sartzen zarenean zu ezagutzea, edo gure taldeari webguneko zer atal iruditzen zaizkizun interesgarrienak eta erabilgarrienak ulertzen laguntzea.
Beharrezko cookieek oinarrizko funtzioak aktibatzen dituzte, nabigatzeko, esaterako, edo web orrietako eremu seguruetan sartzeko. Web orriak ezin du ondo funtzionatu cookie horiek erabili gabe.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cookielawinfo-checkbox-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
cookielawinfo-checkbox-non-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Ez da beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
PHPSESSID
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau PHPren jatorrizkoa da eta webguneari egoeraren datu serializatuak gordetzeko aukera ematen dio. Webgune honetan erabiltzaile-saioak ezartzeko erabiltzen da, aldi baterako cookie baten bidez egoera-datuak pasatuz. Cookie horri saio-cookie ere esaten zaio. PHPSESSID cookie-ak ez du iraungitze-eperik ezarrita, webgunea ixten denean desagertu egiten baita.
viewed_cookie_policy
iraunkorra
Urte 1
GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du cookie-a, eta erabiltzaileak cookie-ak erabiltzea onartu duen ala ez gordetzeko erabiltzen da. Ez du datu pertsonalik gordetzen.
__cfduid
iraunkorra
Hilabete 1
CloudFlare zerbitzuak ezarri du konfiantzazko web-trafikoa identifikatzeko.
Bisitariek web orriekin zer-nolako elkarreragina duten ulertzen laguntzen diete orrien jabeei cookie estatistikoek, modu anonimoan informazioa bilduz eta emanez.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
GPS
iraunkorra
30 minutu
Cookie hau Youtubek jartzen du, eta identifikazio bakarra erregistratzen du, erabiltzaileak beren kokapen geografikoaren arabera arakatzeko.
_ga
iraunkorra
2 urte
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gat_gtag_UA_18912877_1
iraunkorra
Minutu 1
Erabiltzaileak bereizteko eta eskaeren portzentaia murrizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gid
iraunkorra
Egun 1
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
__gads
iraunkorra
Urte 1
Iragarkiren batean klik egin duten edo ikusi duten bisitariak anonimoki identifikatzen laguntzen diote Google Ad Manager-i
Lehentasunen cookieek aukera ematen diote web orriari, orri horren jokabidea edo itxura aldatzen duen informazioa gogoratzeko; hala nola lehenetsitako hizkuntza edo zu zauden eskualdea.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
YSC
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau Youtubek jartzen du eta bideo txertatuen ikuspegiak arakatzeko erabiltzen da.
Web orrietako bisitarien arrastoari jarraitzeko erabiltzen dira marketin-cookieak. Erabiltzaile bakoitzari iragarki interesgarri eta erakargarriak erakustea dute xede.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
1P_JAR
iraunkorra
1 hilabete
Cookie hau datuak Google-era pasatzeko erabiltzen da.
DSID
iraunkorra
Ordu 1
Google-k ezarria, saioa Googleko kontuarekin beste gailu batean hasi baduz, zure jarduera, gailuen artean lotzeko eta bertan agertzen diren iragarkiak eta horien konbertsioa koordinatzeko.
fr
iraunkorra
3 hilabete
Cookie hau beharrezkoa da Facebook-eko “Like” botoiak funtzionatzeko.
IDE
iraunkorra
2 urte
Google DoubleClick -ek erabiltzen du, eta erabiltzaileak webgunea eta beste edozein iragarki nola erabiltzen dituen azaltzen duen informazioa gordetzen du, webgunea bisitatu aurretik. Erabiltzaileei, erabiltzaile profilaren arabera garrantzitsuak diren iragarkiak aurkezteko erabiltzen da.
mc
iraunkorra
Urte 1
Audientzia granularizatuak neurtzeko QuantCast plataformaren cookie-a. Ez dituzte datu pertsonalak gordetzen, erabiltzaile-identifikatzaileak eta haien nabigazioa baizik
NID
iraunkorra
6 hilabete
"NID" cookie-ak ID bakarra du, Google-ek zure lehentasunak gogorarazteko erabiltzen duena, eta beste informazioren bat, hala nola zure hizkuntza gogokoena, orri bakoitzean bistaratzea nahi duzun bilaketa-emaitzen kopurua (adibidez, 10 edo 20) eta Google-en Bilaketa Seguruaren iragazkia aktibatuta edo desaktibatuta egotea nahi duzun.
uid
iraunkorra
Urte 1
Webguneko bisitarien kopurua eta jarrera modu anonimoan neurtzeko erabiltzen da cookie hau. Bisita-kopurua, webgunera egindako bisiten batez-besteko iraupena, bisitatutako orrialdeak eta abar biltzen dituzte datuek, erabiltzaileek, haiei zuzendutako iragarkiei buruz dituzten lehentasunak hobeto ulertzeko.
VISITOR_INFO1_LIVE
iraunkorra
5 hilabete
Cookie hau Youtubek jartzen du. YouTubeko bideoak webgune batean txertatuen informazioa arakatzeko erabiltzen da.
_fbp
iraunkorra
Egun 1
Facebook-ek publizitate-produktu batzuk eskaintzeko erabiltzen du, esate baterako, iragarkiak egiten dituzten hirugarrenen eskaintzak.
Sailkatu gabeko cookieak, banakako cookieen hornitzaileekin batera, oraindik sailkatzeko ditugun cookieak dira.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cref
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
d
iraunkorra
3 hilabete
Hirugarren batek ezarria
i
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
KADUSERCOOKIE
iraunkorra
3 hilabete
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
KTPCACOOKIE
iraunkorra
Egun 1
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
na_id
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_rn
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sc_e
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sr
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_srp
iraunkorra
Egun 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_tc
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
ouid
iraunkorra
13 hilabete
Identifikazio-kate bat ezartzen du bisitari jakin batentzat. Bisitaria bere itzuleran ezagutzeko erabiltzen da hori. Gainera, webguneak bisitariaren portaera erregistratzeko aukera ematen du, eta Addthis.com-ek eskaintzen dituen sare sozialetan partekatzeko funtzioa errazten du.