Akelarre. Netflixen arrakasta bihurtu den filmaren atzean dagoen benetako historioa.

Akelarre filma, Parisen bizi den Pablo Agüero argentinarrak zuzendua, XVII. mendeko sorginkeria leporatu zioten gazte batzuen jazarpenaren historia kontatzen du, eta arrakasta handia izan du nazioartean. Netflix-en eskuragarri dago, eta, horri esker, mundu osoko milioika pertsonek ikusi ahal izan dute beren etxeen erosotasunetik. Gertatutakoak, Errementarirekin gertatutakoaren oso antzekoa, adierazten digu istorio horiek, egoera normaletan proiekzio-areto hurbilenetan banaketa diskretuan geldituko liratekeena, mundu osoko pertsonen interesekoa dira.

Euskal aktore eta aktoreekin Euskal Herrian grabatutako film honek, aukera ematen du, berriro ere, mundua bere etxeetatik euskaldunen historiaren eta kulturaren zati batera hurbiltzeko. Gainera, film honek ikuspena ematen dio euskarari.

Mundu osoko hedabide asko ari dira film horretaz eta haren arrakastaz hizketan ari direnak. Baina oso gutxik kokatzen dute historia beren testuinguru historikoan. Izan ere, ez da ahaztu behar istorio hau, filmarena, Euskal Herrian gertatutako benetako gertakari batzuen bertsio librea dela.

Lapurdin gertatzen da

Euskal Herrian gertatzen da istorioa. Baina informazio askotan ez bezala, ez da Penintsulako Euskal Herrian gertatzen, Kontinentalean baizik. Lapurdin, zehazki. Euskal lurralde hori ezaguna da baleazale eta kortsarioengatik, eta han gertatzen da istorioa.

Izan ere, ez dugu ahaztu behar euskaldunak Pirinioen bi aldeetan daudela eta horietako iparraldean gertatzen dela istorio hau. Ez da, beraz, «espainiarren» edo «frantsesen» historia, baizik eta euskaldunen historia bat.

Emakumeen eta askatasunaren aurkako istorioa

Herri horretako gizonak, euskal kostaldeko herri askotakoak bezalaxe, «marea» bete-betean daude Ternuan (Ternua euskaraz) baleak ehizatzen. Emakumeak arrantza-portuetako emakume guztiak bezala, etxearen, familiaren, landareen eta abarren kargu geratzen dira. Agintzera eta erabakiak hartzera ohituta dauden emakumeak dira (kostaldeko emakumeak ezagutzen dituen edozein pertsonak ulertuko du zertaz ari garen). Hala ere, egia da, halaber, profil hori bera dutela euskal emakumeek, denboraldi batez Euskadin bizi izan zen gazte britainiar honek oso ondo azaltzen zuenez.

Emakume horiek Frantziako Erresumako edo Gaztelako gizarteetan nagusitzen ziren emakume-arketipoetatik irtetzen ziren. Gutxiagotasun egoeran eta menderatuak dauden emakumeak.. «Adin txikikoak» diren emakumeak.

Horri gehitu behar zaizkio bi erreinuetako klase nagusien hizkuntzak, ohiturak, legeak eta bizimodu homogeneoak ezartzeko ahaleginak. Haien antza ez izatearen ideia «maltzur»a eta «onartezina» zen, nazionalismo hedatzaile eta kolonizatzaile guztien ideia bat da. Frantsesa edo gaztelania ziren bezala, (XIX. mendean bihurtuta) gaztelania bihurtuta.

Enrike III.a Nafarroakoa eta Frantziako IV.a

Errege horrek Lapurdira bidaltzen ditu ikertzaileak, sorgin bila. Enrique pertsonaia bat da. Nafarroako erreginaren semea, Juana de Albret. Katoliko bataiatu zuten, baina amak kalbinismoan hezi zuen. Bere bizitzan zehar, bere jaiotzaren eta Frantziako errege koroatzearen artean (Frantziako eta Nafarroako errege izan zen), erlijioz aldatu zen, kalbinismoaren eta katolizismoaren artean, behin baino gehiagotan. Botere nahiak edo bizirauteko nahiak bultzatuta beti.

Berari egozten zaio esaldi hau: Paris vaut bien une messe (Parisek meza bat merezi du). Erlijioaren azken aldaketa azaltzeko (katolizismora). Frantziako errege izateko hartu zuen erabakia.

Shakespearek beretan pentsatu omen zuen, “Trabajos de Amor Perdidos” idatzi zuenean. Lan hau 1598 inguruan idatzi zen eta protagonista Nafarroako errege bat da, «Fernando» ezizena duena. (Gainera, autore ingeles honek, Shakespeare-ek, bere lanetan euskal erreferentziak agertu zituen behin baino gehiagotan).

(Gure azken ediktua indarrean egongo da:
Nafarroa izango da munduaren mirespena,
Gure gortea akademia txiki bat izango da
Lasaia eta kontenplatiboa bere arte burutsuan)

Ez dezagun ahaztu Nafarroa hau, Juana de Albret edo Enrique III.a nagusi zena, Ultrapuertosko Nafarroa dela, lurralde kontinentalean dagoen Nafarroako zatia, erresumaren gainerakoa Fernando «Katolikoak» konkistatu baitzuen.

Errege honek, Borboien dinastiako lehenak, bidaltzen ditu ikertzaileak Lapurdiko kostaldeko herri honetara.

Pierre de Lancre 

Historiako «gaiztoa» da. Beno, horietako bat, «protagonista txarra». Pertsonaia historikoa izan zen, eta, funtsean, filmean kontatzen dena egin zuen, eta seguru asko askoz astakeria gehiago.

Frantziako erregearen zerbitzari leiala da. Ez dezagun ahaztu Nafarroako errege zela jada. Izan ere, Pierre de Lance Bernard de Rosteguyren biloba da, Juxuen (Nafarroa kontinentalean) jaiotako mahastizain aberatsa, Bordele inguruan Saint-Macairera emigratu zuena.

Bere izaera eta «giza» profila ezagutzeko, Auñamendi Entziklopediak eskaintzen dion sarrera irakurtzea merezi du. Deabruarekin, emakumearen berezko gaiztotasunarekin obsesionatuta dagoen gizona, eta bere irizpideen arabera katolizismoaren eta botere errealaren printzipioen aurka doan guztiaren etsaia.

Berak zuzentzat jotzen duenetik ateratzen den guztirako, formetan eta portaeran. Gaiztoak kutsatutako zerbait da, eta, beraz, sorginkeriaren objektu da.

Sorginkeria Inkisizioak jazarri zuen penintsulako Euskal Herrian, eta Ipar Euskal Herrian Erregearen gizonek (kasu honetan bezala).

Auñamendi Entziklopediak gai honi buruz ematen dion artikulua irakurtzea gomendatzen dugu. Euskaldunek Pirinioen bi aldeetan jasan zuten jazarpenaren ezaugarri bereziak ulertzeko balio duelako, gai hori aitzakia gisa hartuta.

Interesgarria da XVII. mendearen hasieran bi errepresio kasu handi gertatzen direla ikustea. Pirinioen alde bakoitzean.

Ikustea merezi duen filma

Lan zinematografiko honek kritikaren balorazio positibo nagusia jaso du. Badakigu filmei buruzko iritzia, hala nola ardoari, liburuei edo jatetxeei buruzkoa, ikusten duenaren gustuen araberakoa dela.

Guri gustatu zaigu. Baina, nolanahi ere, eta beste ikuspegi batetik ikus daiteke, euskaldunen historiaren zati bat ikusten ari garela kontuan badugu. Botereak askatasuna nola suntsitu nahi duen kontatzen duen istorioa.

Forbes – 2021/3/13 – AEB

‘Coven Of Sisters’ On Netflix: Period Movie On Spain’s Witch Trials

Netflix’s  new Spanish film, Coven of Sisters (Akelarre), directed by Argentinian filmmaker Pablo Agüero, from a script written by Agüero and Katell Guillou, is a chilling tale inspired by the witch trials of the 17th century that killed thousands of women and men throughout Europe.

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

thecinemaholic – 2021/3/11 – Kanada

Coven of Sisters Ending, Explained

Pablo Aguero’s ambitious, atmospheric Spanish drama ‘Coven of Sisters’ (Also known as ‘Akelarre’) transports the viewer to a dark chapter in the history of the Spanish Inquisition. An engrossing story brilliantly told with captivating photography and entrancing folk hymns, ‘Coven of Sisters’ is a slow-burning period film that will leave an indelible mark in the mind of its audience. Set in the early days of the seventeenth century, the film takes us to the northern Spanish region of Basque, where a witch trial is underway as six girls fall prey to the superstitious schemes of the orthodox monarchy of Felipe III.

(Jarraitu) (Itzulpen automaikoa)

GQ – 2021/3/13  – Mexiko

Akelarre, la película sobre “brujas” que debes ver este fin de semana

Sí, Akelarre es una historia de brujas. Pero la cinta que estrenó hace un par de días en Netflix y que se posiciona entre lo más visto de la plataforma de streaming, no solo tiene como protagonistas a estos seres del imaginario colectivo, sino también a otros demonios, unos que peligrosamente se niegan a desaparecer.

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

El Dia – 2021/3/8 – Argentina

“Akelarre”: el terror de los hombres

Corre el año 1609. El juez Pierre Rosteguy de Lancre, quien en sus alucinados textos daría forma al mito del “sabbat de las brujas” (en lengua vasca, el akelarre), recorre el País Vasco francés interrogando a centenares de personas y condenando a decenas de mujeres a la hoguera por supuestos actos de brujería. Encuentra un grupo de mujeres que participaron de una fiesta en el bosque con chicas de otras aldeas: Rostegui las arresta y las acusa de brujería.

(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)

Goiburuko irudia: Akelarre fotograma (©Lamia producciones)

Last Updated on Api 21, 2021 by About Basque Country