Gaur, Gastón Acurio, euskal-ondorengoa de sukaldari peruar batek; Karlos Argiñano euskal sukaldariak; eta Gipuzkoako Foru Aldundi instituzioak bultzatuta, 2019an ireki den jantoki sozial / eskola / jatetxe bati buruz hitz egingo dizuegu.
Hasieran kontatuko genuen istorioak ekintza jakin bati buruzko aipamena ematen zuen, baina pixka bat «karrakatu» eta gero, euskaldunen historia handia aurkitu dugu Perun.
Beraz, osorik kontatuko dugu, hasieratik hasita.
Pachacútec Limaren iparraldean dago eta herrialdeko eskualde behartsuenetako bat da. Mende honen hasieran sortu zen, 50 mila pertsona inguruk Limaren hegoaldean eremu bat inbaditu eta hiriburuaren iparraldean birkokatu zirenean, Ventanillan.
Egoera horren aurrean, Callaoko Apezpikutzak balioetan oinarritutako kalitatezko hezkuntza eta prestakuntza eskainiko zuen fundazio bat abiaraztea erabaki zuen, Pachacúteceko eta beste eremu ahul batzuetako haur, nerabe eta gazteak beren garapenaren eragile izan daitezkeela sinetsita. Horrela jaio zen Pachacutec Fundazioa.
Monseñor Miguel irizar
Eta hemen aurkituko dugu, oraingoz, 2019an amaitzen den istorio honen lehen «euskal aztarna». 1989-2011 urteen artean, Kallaoko apaiza Miguel Irízar Campos euskal pasionista izan zen, eta behin baino gehiagotan aipatu dugu blog honetan. Yurimaguasko apaiz misiolari ere izan zen 1972 eta 1989 bitartean, Pablo VI.ak izendatua.
Irizar izan zen beraz, urte askoan Peruko Amazonian indartutako gizarte-sentsibilitateaz blai zegoela, 2004ean Pachacutec Campusa martxan jarri eta mantentzeaz arduratuko zen Pachacutec Fundazioa martxan jartzea bultzatu zuen pertsona. Fundazio hori zen, eta 2004an jarri zen martxan.
Aztarna hori Fundazioak duen lanaren definiziotik bertatik markatuta agertzen da: «Pachacúteceko haur, nerabe eta gazteak beren garapenaren eragile izan daitezke». Pertsonei autonomoak eta gai izan daitezen protagonismoa eta tresnak ematea. Herritarrik onenak izaten laguntzea eta miseria betikotuz, egoera berean gera ez daitezen da helburua.
Handik urte gutxira, 2007an, Fundazioak aliantza Sukaldaritza ibilbideari ekin zion Gastón Acuriok lagunduta, Peruko sukaldaritzaren sustatzaile eta adierazgarri handiena eta munduko sukaldari garrantzitsuenetakoa.
Gaston Acurio Velarde Arantzazuko Andra Marirekin, Limako Arantzazu Gure Ama ermandadearen 400. urteurrenaren ospakizunean
Chef hau, Gastón Acurio Velarde ministro ohiaren eta senatari ohi perutarraren semea da. Beraz, bere lehen deitura Busturiatik dator. Amaren aldetik, Baztango Rázuri deitura darama.
Baina ez da euskal familia bat bakarrik, baizik eta Amerikara iritsi zirenetik, eta gaur egun Peru dene lurraldean bizi direnetik, euskal koloniari lotuta egon dira. Gastón Acurio Velarde, Limako Arantzazuko Andre Maria ermandadean aktiboki parte hartu izan du (1612an sortu zuten, hiri hartan, «euskal nazio»ko kideek). Paco Igartua kazetari euskal-peruarraren laguna ona izan zen, eta beste batzuetan ere hitz egin dugu horretaz.
Guzti hau kontatu behar genuen aurkitu dugun eta gure irakurleei kontatu nahi genien berriak duen esanahi sakona ulertzeko.
2019ko apirilean hasi zen CONVIDA proiektua Campus Pachacutec-en. Hiru helburu izango ditu: zerbitzu- eta gastronomia-ikasketetako ikasleentzat jatetxe-eskola izatea; hasierako, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleentzat jantoki sozial elikagarria izatea eta langileentzat eta Fundazioa inguratzen duen komunitatearentzat jatetxe bat.
Egia esan, CONVIDAK bi ekimen batzen ditu. Lehena, Gastón Acuriok egindako proposamena da, berak bultzatutako Sukaldaritza Eskolako ikasleentzat jatetxe bat irekitzea. Eta Gipuzkoako Foru Aldundiarena, Karlos Aguiñano sukaldari karismatikoaren eskutik. Hezkuntza komunitatearentzako gosari elikagarriak eskainiko dituen jantokia jartzea proposatu zuten. Horrela sortu zen CONVIDA, Fundazioko ikasleen eta Pachacútec komunitatearen arteko topagunea.
Guk, Peruko Caretas aldizkariaren web orriaren bidez ezagutu dugu istorio hau. Aldizkaria, Paco Igartuak sortu zuen, Gastón Acurio chefaren lagun eta kazetari euskal-peruarrak.
Egia esan, Peruko euskaldunen historia bat.
Caretas – 2019/12/9 – Peru
Convida: conoce el comedor social inaugurado por Gastón Acurio y Karlos Arguiñano
Desde hace más de dos años, las reconocidas figuras de la gastronomía Gastón Acurio de Perú, y Karlos Arguiñano, chef vasco, decidieron colocar un comedor social, que abrió sus puertas en abril de este año en los alrededores del Instituto de Cocina Pachacútec, en el distrito de Ventanilla.
Cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu, gure webgunean erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena ematen diogula bermatzeko. Cookieei buruzko informazio gehiago.
Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, erabiltzaileari ahalik eta esperientziarik onena eskaini ahal izateko. Cookieen bitartez lortutako informazioa zure nabigatzailean gordetzen da, eta askotariko funtzioak betetzen ditu, hala nola gure webgunean berriro sartzen zarenean zu ezagutzea, edo gure taldeari webguneko zer atal iruditzen zaizkizun interesgarrienak eta erabilgarrienak ulertzen laguntzea.
Beharrezko cookieek oinarrizko funtzioak aktibatzen dituzte, nabigatzeko, esaterako, edo web orrietako eremu seguruetan sartzeko. Web orriak ezin du ondo funtzionatu cookie horiek erabili gabe.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cookielawinfo-checkbox-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
cookielawinfo-checkbox-non-necessary
iraunkorra
Urte 1
Cookie hau GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du. Cookie-ak erabiltzailearen baimena "Ez da beharrezkoa" kategorian gordetzeko erabiltzen dira.
PHPSESSID
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau PHPren jatorrizkoa da eta webguneari egoeraren datu serializatuak gordetzeko aukera ematen dio. Webgune honetan erabiltzaile-saioak ezartzeko erabiltzen da, aldi baterako cookie baten bidez egoera-datuak pasatuz. Cookie horri saio-cookie ere esaten zaio. PHPSESSID cookie-ak ez du iraungitze-eperik ezarrita, webgunea ixten denean desagertu egiten baita.
viewed_cookie_policy
iraunkorra
Urte 1
GDPRren Cookieen Onespenaren pluginak jartzen du cookie-a, eta erabiltzaileak cookie-ak erabiltzea onartu duen ala ez gordetzeko erabiltzen da. Ez du datu pertsonalik gordetzen.
__cfduid
iraunkorra
Hilabete 1
CloudFlare zerbitzuak ezarri du konfiantzazko web-trafikoa identifikatzeko.
Bisitariek web orriekin zer-nolako elkarreragina duten ulertzen laguntzen diete orrien jabeei cookie estatistikoek, modu anonimoan informazioa bilduz eta emanez.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
GPS
iraunkorra
30 minutu
Cookie hau Youtubek jartzen du, eta identifikazio bakarra erregistratzen du, erabiltzaileak beren kokapen geografikoaren arabera arakatzeko.
_ga
iraunkorra
2 urte
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gat_gtag_UA_18912877_1
iraunkorra
Minutu 1
Erabiltzaileak bereizteko eta eskaeren portzentaia murrizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
_gid
iraunkorra
Egun 1
Erabiltzaileak eta saioak bereizteko erabiltzen da cookie hau, Google Analytics-ek instalatua.
__gads
iraunkorra
Urte 1
Iragarkiren batean klik egin duten edo ikusi duten bisitariak anonimoki identifikatzen laguntzen diote Google Ad Manager-i
Lehentasunen cookieek aukera ematen diote web orriari, orri horren jokabidea edo itxura aldatzen duen informazioa gogoratzeko; hala nola lehenetsitako hizkuntza edo zu zauden eskualdea.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
YSC
saioa
Nabigatzailearen saioaren amaiera
Cookie hau Youtubek jartzen du eta bideo txertatuen ikuspegiak arakatzeko erabiltzen da.
Web orrietako bisitarien arrastoari jarraitzeko erabiltzen dira marketin-cookieak. Erabiltzaile bakoitzari iragarki interesgarri eta erakargarriak erakustea dute xede.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
1P_JAR
iraunkorra
1 hilabete
Cookie hau datuak Google-era pasatzeko erabiltzen da.
DSID
iraunkorra
Ordu 1
Google-k ezarria, saioa Googleko kontuarekin beste gailu batean hasi baduz, zure jarduera, gailuen artean lotzeko eta bertan agertzen diren iragarkiak eta horien konbertsioa koordinatzeko.
fr
iraunkorra
3 hilabete
Cookie hau beharrezkoa da Facebook-eko “Like” botoiak funtzionatzeko.
IDE
iraunkorra
2 urte
Google DoubleClick -ek erabiltzen du, eta erabiltzaileak webgunea eta beste edozein iragarki nola erabiltzen dituen azaltzen duen informazioa gordetzen du, webgunea bisitatu aurretik. Erabiltzaileei, erabiltzaile profilaren arabera garrantzitsuak diren iragarkiak aurkezteko erabiltzen da.
mc
iraunkorra
Urte 1
Audientzia granularizatuak neurtzeko QuantCast plataformaren cookie-a. Ez dituzte datu pertsonalak gordetzen, erabiltzaile-identifikatzaileak eta haien nabigazioa baizik
NID
iraunkorra
6 hilabete
"NID" cookie-ak ID bakarra du, Google-ek zure lehentasunak gogorarazteko erabiltzen duena, eta beste informazioren bat, hala nola zure hizkuntza gogokoena, orri bakoitzean bistaratzea nahi duzun bilaketa-emaitzen kopurua (adibidez, 10 edo 20) eta Google-en Bilaketa Seguruaren iragazkia aktibatuta edo desaktibatuta egotea nahi duzun.
uid
iraunkorra
Urte 1
Webguneko bisitarien kopurua eta jarrera modu anonimoan neurtzeko erabiltzen da cookie hau. Bisita-kopurua, webgunera egindako bisiten batez-besteko iraupena, bisitatutako orrialdeak eta abar biltzen dituzte datuek, erabiltzaileek, haiei zuzendutako iragarkiei buruz dituzten lehentasunak hobeto ulertzeko.
VISITOR_INFO1_LIVE
iraunkorra
5 hilabete
Cookie hau Youtubek jartzen du. YouTubeko bideoak webgune batean txertatuen informazioa arakatzeko erabiltzen da.
_fbp
iraunkorra
Egun 1
Facebook-ek publizitate-produktu batzuk eskaintzeko erabiltzen du, esate baterako, iragarkiak egiten dituzten hirugarrenen eskaintzak.
Sailkatu gabeko cookieak, banakako cookieen hornitzaileekin batera, oraindik sailkatzeko ditugun cookieak dira.
Cookie
Mota
Iraupena
Deskribapena
cref
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
d
iraunkorra
3 hilabete
Hirugarren batek ezarria
i
iraunkorra
Urte 1
Hirugarren batek ezarria
KADUSERCOOKIE
iraunkorra
3 hilabete
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
KTPCACOOKIE
iraunkorra
Egun 1
Cookie honek erabiltzaile bakoitzak Pubmatic-eko kideen webguneak bisitatzeko erabiltzen duen nagigatzaile edo gailu bakoitza identifikatzen du.
na_id
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_rn
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sc_e
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_sr
iraunkorra
Hilabete 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_srp
iraunkorra
Egun 1
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
na_tc
iraunkorra
13 hilabete
Bisitari bat itzultzean ezagutzeko erabiltzen da. Horri esker, webguneak bisitariaren portaera erregistra dezake eta Addthis.com-en bidez sare sozialetan partekatzeko funtzioa erraztu.
ouid
iraunkorra
13 hilabete
Identifikazio-kate bat ezartzen du bisitari jakin batentzat. Bisitaria bere itzuleran ezagutzeko erabiltzen da hori. Gainera, webguneak bisitariaren portaera erregistratzeko aukera ematen du, eta Addthis.com-ek eskaintzen dituen sare sozialetan partekatzeko funtzioa errazten du.