Infobae web argentinarrak Pasaiako euskaldun baten historiari buruzko artikulu bat eskaintzen digu gaur. Cartagena de Indias-en 3.000 gizonekin, historiako bigarren armadarik handienatzat jotzen denari irabazi zioten, Normandiako lehorreratzearen ondoren. 180 ontzik (borroka- eta garraio-nabeen artean) eta 31.400 gizonek osatutako gerra-armada britainiarra.
Blas de Lezo, Espainiako Inperioaren zerbitzura zegoen euskal almirantea, herri-hizkeran erdigizon bezala ezaguna zena, esku bat, begi bat eta hanka bat falta baitzitzaizkion (gerra-ekintzetan galdu ziren), porrota seguru bat zena garaipen bihurtzeko gai izan zen. Hori guztia, Espainiako Inperioak Iberoamerikako kolonien eta metropoliaren arteko ibilbideen kontrola jokoan zuen gerraren esparruan. Gainera, sortzen hasi zen indar britainiarraren aurrean jokatzen zuen, Europako erresuma eta inperioen inguruko hegemonikoa zela esaten baitzen, eta Utrecheko Ituna ezarri berri baitzion Espainiako Inperioari.
Cartagena de Indias-eko erasoa gerra baten parte da, Jenkinseko Belarriaren Gerraren parte. Gerra horrek Inperio ingelesak Espainiako Inperioari egindako jazarpenaren eta eraispenaren hasiera markatu zuen, eta Trafalgarreko Batailarekin lotu zen. Bere garaipenarekin, euskal itsasgizonak Espainiaren Hego Amerikako Inperio Kolonialaren amaiera 60 urte baino gehiago atzeratzea lortu zuen, halabeharrezkoa Espainiako gerrako Itsas Armadak Atlantikoaren kontrola galdu baitzuen.
Gaur egun, marinel honen oroitzapena ia ahanzturan dago, espainiarren eta euskaldunen artean. Kolonbiarrek gogoratzen dute gehien honen irudi historikoa. Espainiako Monarkiari leialtasunez, zintzotasunez eta ausardiaz zerbitzatu zioten penintsulako euskaldunen pleiade horretakoa izan zen, Espainiako agintariek oraindik ere euskal lurraldeetako askatasunak, neurri batean behintzat, errespetatzen zituztenean. Horren guztiaren saria 100 urte geroago jaso zuten euskaldunek, Estatu espainiarra, armen indarragatik, Pirinioen hegoaldean zegoen Euskal Subiranotasunaren edozein hondakin ezabatzeko prozesua hasi zuela ikusi zutenean. Hala ordaintzen dute batzuek beren zorrak.
Baina bere kasuan ignominia hori pertsonalki ere bizi izan zen.
Cartagena de Indiasen, aginte politikoa Sebastián de Eslava erregeordeari zegokion, bere mendekoaren balioaz jeloskor agertu baitzen beti. Garaipenaren ondoren, Eslavak beretzat nahi izan zuen garaipen baten loria, eta beldur izan zen Lezo osatu zuen gerra-egunkariak bere akatsak jakitera emango ote zituen. Eta horregatik idatzi zion Felipe V.ari bere “goragokoen aginduei men egin eta men ez egitea” salatuz, eta “bere eginbeharren eta berak espero zitekeenaren oso azpitik egotea”.
Garaipenaren eta Eslabaren gutunaren berriak Gortera iritsi zirenean, erregeordea kapitain nagusi bihurtu zen, eta urriaren 21eko errege-aginduarekin, Blas de Lezo komandantea kargutik kendu zuen, eta Penintsulara itzultzeko agindu zion, gerra-kontseilua egin zezan. Ez zekien irailaren 7an hil zela, mina eta inpotentzia zituela. Erabaki horrek pobrezian uzten du euskal almirantearen familia. Emazteak ezin izan zion hileta bat ordaindu, eta ez dakigu non dagoen lurperatuta, hobi komun batean lurperatu baitzuten.
Hori izan zen Espainiak bere ekintza heroikoari eta karrera militar apartari egindako ordainketa. Karlos III.ak 1760an birgaitu zuen eta hilondoko Oviecoko markesatua titulua eman zion. Baina ekintza lotsagabe horrek, Euskal Herriaren historiari buruzko isiltasuna eta ahanztura azaltzen du. Zertarako gogoratuko du Espainiak, aldi berean gobernu baten eta justiziaz jarduteko estatu baten ezintasuna gogorarazten duen pertsonaia bat?
Infobae – 2012/1/5 – Argentina
El día que medio hombre derrotó a Inglaterra
Al vasco Blas de Lezo (1689-1741) le faltaba una pierna, un ojo y una mano, pero le sobraba cabeza y coraje: en un combate totalmente desigual contra una de las flotas más impresionantes jamás reunida, aquel teniente general de la Armada ibérica salvó al Imperio español al infligirle a Inglaterra una humillante derrota. Sucedió en Cartagena de Indias, hoy Colombia, por aquel entonces un puerto estratégico para la Corona española.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country