Duela urtebete, Fine Dining Lovers webgunean argitaratutako artikulu berezi bat jaso genuen. Izenak dioen bezala, gastronomiari buruzko webgunea da, eta proiekzio global izugarria du, AEBn, Kanadan eta Indian irakurle asko ditu. Kaja Sajovic-ek sinatutako artikulua zen, euskal gastronomiari eta euskal sukaldariei buruzkoa, eta, esan bezala, zer egiten duten eta zergatik egiten duten ondoen azaltzen den artikulu gisa gorde beharko litzateke. Gastronomia, sukaldaritza, euskal sukaldaritza, gure aberriaren sukaldaritza da,gure lurretik sortzen dena.
Aste honetan bertan, webgune berak artikulu bat argitaratu du, Rafael Tonon kazetariak sinatua, sailkapenaren gailurrean bertan lekua duena. Euskal gastronomia, gure jaiotzaren irudia sortzeko funtsezko elementua izatea nola planteatzen den azaltzen digu. Ez du aipatzen nola ari diren pertsona eta erakunde batzuk gure herrialdea «The Culinary Nation» bihurtzeko ahaleginean.
Begiratu bat besterik ez diegu egin behar «euskal gastronomia» etiketan jaso ditugun artikuluei, gure nazioarteko indarguneetako bat, herrialdearen irudi gisa, gure gastronomia dela ulertzeko.
Argi dago euskaldunok onak garela gauza batzuetan, makina-erremintatik hasi eta surfeko tauletaraino. Onak izan gara, baita eraldatzen eta hasiberriak irteten ere,, krisi sakon baten putzutik, non askok «hiltzat» jotzen baikaituzten. Berriro asmatu, berreraiki eta euro-eskualde aurreratuenetan kokatu gara.
Baina komunitate guztiek bezala, identifikatzen gaituzten elementuak aukeratu behar ditugu. Nabarmendu eta erreferente bihurtzen gaituzten elementuak.
Artikuluak gogorarazten duenez, denbora batez munduan terrorismoaren, indarkeriaren eta bonba-autoengandik ezagunak izan gara. Botere-zentro batzuetatik benetako mimoz eta interesez elikatu den irudia.
Zerbait aldatu zen joan den mendeko 90eko hamarkadaren bigarren erditik aurrera. Batzuek eta besteek gure herriari eman zioten irudia aldatzen hasi zen. Munduko edozein tokitan Euskal Herria zer zen azaltzera zindoazenean, jada ez zenituen terrorismoari buruzko galderak entzuten. Galderak Bilboko Guggenheimen, Bilbo Metropolitarraren hiri-eraldaketaren, Arabako Errioxako upategien, Michelin izarrez gainezka zegoen eta Donostia izena duen Europako hiri txiki horren… inguruko interesa transmititzen hasi ziren. Azken batean, interesgunea aldatu egin zen, eta euskal herritarron lorpen esklusiboa zen. Euskal Herri kontinentalarekin jolasten ari zen «herrialdearen irudia» eraikitzen ari ginen, edo Hemingway-ren Iruñea. Irudi propioa eta positiboa.
Baina, edozein komunitatek bezala, nabarmendu egingo gaituen elementu bat bilatu behar dugu, guretzat hartuko dugun elementu bat, garena definitzen duena, hari buruz hitz egitean gure irudi osoa proiektatuko duena. Irudi indartsua, erakargarria eta gogorarazlea izan behar du. Ahalik eta balio positiboenak transmititzen dituen irudia.
Horretaz ari da jasotzen dugun artikulu hau. Gastronomiarik onenaren irudia, bai herrikoia, bai «elitekoa», euskaldunekin lotzeko ameslari-talde batek egindako ahalegina. Euskaldunok «The Culinary Nation» markaren eramaileak izatea nahi duten ausartez mintzatuko zaigu.
Milaka bisitari etortzen dira gure herrialdera gure gastronomia ezagutzeko asmoz. Gero eta handiagoa den «erromesaldia», Covid-19ak bakarrik gelditu ahal izan duena. Gure esentziari eusteko gai bagara, erakargarri bihurtu gaituen oro. Bisitatzen gaituztenek gure funtsari buruzko ezer aurkitzen ez duten «parke tematiko» bihurtzeko tentazioan erori gabe. Iruzurrik egiten ez badugu, erromesaldia mantendu egingo da.
Seguru norbaitek pentsatzen duela nola kenduko diogun «erreferentzia» hori Frantziari. Bada, hori gertatzen ari liteke. Eta ez da lehendabiziz bizi izan dugun zerbait. New York-i marka bat kentzeko gai izan gara. Guggenheim marka. Duela 30 urte, Guggenheim munduko edozein lekutan esaten bazenuen, «etxe orratzen hirian» pentsatzen zen, orain, Bilbon pentsatzen da.
Zumeak ditugu: aparteko kultura eta herri-sukaldaritza; goi-mailako gastronomia, munduko elitean dagoena; kalitate handiko produktuak; generoa zaintzen duten tokiko ekoizleak; erreferentzia orokor bihurtzen ari diren gastronomia-prestakuntzako zentroak… eta hori egiteko gaitasuna. Basque Culinary Centrer-ekin edo Basque Culinary World Prize-rekin frogatu dugu.
Ausartak eta seguruak izan behar dugu. Izan ere, bestela, norbaitek aurrea hartuko digu. Eta hori gertatzen bada, The Culinary Nation bihurtzeari uko egin beharko dugu. Hori bai. Adurretik Ebroraino eta Pozalaguatik Hiru Erregeen Mahairaino.
Saiatu egin gaitezke, eta, are gehiago, saiatu arren, baliteke ez lortzea. Ezin duguna, ez saiatzea da. Aukerak ez dira soberan.
Fine Dining Lovers – 2020/11/30 – AEB
The Basque Country: the Building of a Culinary Nation
In 2007, Eusko Ikaskuntza, a centre for the study of Basque culture, published the result of a census aiming to understand the cultural values that best represented the Basque Country. During 2005 and 2006, researchers asked inhabitants of the autonomous community in northern Spain which characteristics best defined local identity. The language (Euskera), of course, stood out in first place in the responses collected. But what surprised the researchers was the fact that gastronomy was one of the most cited aspects in the 22 discussion groups they organised.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Last Updated on Ots 14, 2021 by About Basque Country