Batzuei Gernikako Bonbardaketa, 1937ko apirilaren 26an egina, garrantzi eta gaurkotasun handiko gaia izaten jarraitzeko urrunegi dagoela iruditzen zaie. Gure ustez, oker daude. Gertaera honek gaurkotasuna eta funtsezko garrantzia ditu, gertaera batzuek frogatzen duten bezala.
Lehenik eta behin, gertatutakoaren errealitatea ezkutatzeko edo haren garrantzia gutxitzeko batzuen ahaleginak garrantzitsua dela erakusten digu. Gizarteen bilakaeran aparteko balioa eta garrantzia duten gertaerak daude. Gernikako Bonbardaketak izan behar du horietako bat, askok hura ukatzeko eta, ondoren, minimizatzeko erabili duten interesa eta energiak adierazten digun bezala.
Frankista matxinatuek, urte askoan, gizateriaren aurkako gerra-krimen hori, euskal agintari demokratikoen lana izan zela sinetsarazi nahi izan zioten munduari. Ahalegin hori alferrikakoa izan zen korrespontsal atzerritarrei esker, hala nola George L. Steer eta Noel Monks, gertatutakoaren berri eman baitzioten munduari. Lehen saiakera honi, gaur egun arte luzatzen dira haien garrantzi historikoa edo biktima-kopurua gutxitzeko ahaleginak.
Horrek guztiak gai honek funtsezko garrantzia duela adierazten digu, inork ez bailuke hainbeste ahalegin gastatuko dagoeneko garrantzirik gabeko zerbait ezkutatzen edo txikitzen saiatzeko.
Baina, gainera, gaurkoa da. Hala da, Europa, eta Espainiako Erresuman zehar, totalitario faxista, nazi edo frankistaren sorrera ekarri zuten gorrotoz, miseriez eta «printzipioez» elikatzen den korronte ideologiko bat doalako.
Krisi- eta ziurgabetasun-urte hauetan, joan den mendeko 30eko eta 40ko hamarkadetan Europa suntsitu zuten munstroen oinordeko ideologikoak, eta batzuetan genetikoak, estoldetatik atera dira, boterea berriro erasotzen saiatzeko. Eta memoria ahula denez, oraindik ere batzuek bere irtenbide sinplista eta barregarriek arazo konplexuak konpon ditzaketela uste dute. Bizi dugun krisialditik ateratzeko, «gorriak, separatistak, juduak eta etorkinak» eta baita demokratak ere, noski akabatzearekin nahikoa dela esaten digute. Hau da, badirudi Gernikarekin eta Europa osoarekin amaitu zuen ibilbide haren irteera-laukitxora bueltatzen garela.
Horregatik da hain garrantzitsua, hain funtsezkoa, Gernikan, Durangon, Bilbon, Bartzelonan, Londresen, Dresden, Tokion… gertatu zena gogoratzea. Tragedia horien eta haien azken errudunen oroitzapenak gure gizarteetan egon beharko luke egunero.
Horretaz guztiaz gain, oroitzapenak bizirik iraun behar du biktimak ohoratzeko. Ez zuten inoiz justiziarik izan, ez eta erreparaziorik ere. Gertatutakoaren egia, oroimena eta oroitzapena lortzeko gutxienez.
Horregatik guztiagatik da hain garrantzitsua oroitzapen hori bizirik mantentzen laguntzen digun guztia. Eta horregatik da hain garrantzitsua Nevadako Unibertsitateko Euskal Ikasketen Zentrotik Xabier de Irujo doktorearekin egin duten lana: Gernikan zer gertatu zen jakiteko funtsezko informazio guztia bildu dute web batean.
Webgune honetan testuingurua, gertaerak, ondorioak, demokratek propaganda frankistaren gezurren aurka duten informazio-gerra edo suntsiketa ikusi zutenen ahotsak ezagutzeko behar diren datuak aurkituko ditugu.
Gainera, irakasleei Gernikako bonbardaketari buruzko eta haren kausei eta ondorioei buruzko saioak prestatzen lagunduko dien materiala aurkituko dugu. Gernikako bonbardaketari buruz Xabier de Irujok Buenos Aireseko Ekin Euskal Argitaletxean ingelesez argitaratu duen liburura sar gaitezke, dohain. Francoren diktaduraren garaian gure kulturarako babesleku bihurtu den argitaletxea, Hego Amerika osorako erakusleiho eta euskal idazle eta ikertzaileek egindako lanaren funtsezko gordeleku.
Xabier de Irujo da, seguru asko, euskaldunen historiaren zati hori gehien eta hobekien ezagutzen duen ikertzailea, bai gure herrialdean eta bai munduan. Gernikako bonbardaketari buruzko ikerketei esker jakin ahal izan da nola inoiz ez zen posible izan egun hartan gertatutakoa eta haren ondorioak. Urteetan zehar tragediaren irismenari buruzko zalantzak piztu nahi izan zituzten azterketa sasizientifikoak agerian utziz.
Webgunea, material didaktikoak eta liburua bera ingelesez daude. Lekukotasunak, berriz, euskaraz, ingelesez eta gaztelaniaz daude. Informazio guzti hori ingelesez egoteak garrantzi handia du. Ez da ahaztu behar hizkuntza hori dela, gaur egun, zientziaren trukerako hizkuntza, hizkuntza hori erabiliz gero mundu osoko ikertzaileek kalitatezko materiala eskura dezakete. Beste hizkuntza batzuetan erabilgarri egotea espero dugu.
Aparteko lana eta, berriro diogu, garrantzi estrategikoa.
Webgune honen esteka helaraziz gain, urte hauetan Gernikako bonbardaketari buruz jaso ditugun artikulu garrantzitsuenen laburpena ere partekatzen dizuegu irakurleoi. Eta plus bat, Gernikako Arbolaren azpian, Lino Bolaños Balassari kantautore peruarrak 2018an euskaldunentzat hain garrantzitsua den gertaera honi eskainitako abestiaren interpretazioa.
Gezurraren aurka, egia gehiago.
University of Nevada – 2021/4 – AEB
The Bombing of Gernika
The bombing of cities and civilians during wartime has been a constant of history even before planes became war guns. On April 26th, 1937, Gernika, the sacred city of Basque People, was destroyed and more than 2,000 people were killed by the action of the Nazi Luftwaffe and the Italian Air Force, acting under Francisco Franco’s command.
The bombing of Gernika was one of the first actions of the Condor Legion, a real-life training for the Nazi’s Blitzkrieg. The methods developed by this unit served as a model for the bombings by Luftwaffe during the Second World War.
This website compiles a variety of resources related to the bombing of Gernika in 1937. Its main component is a history of the bombing and its antecedents by Dr. Xabier Irujo. Additional resources include a digital exhibit and downloadable materials.
The website is a collaborative effort of the William A. Douglass Center for Basque Studies, the Digital Services of the University Libraries, and the Jon Bilbao Basque Library of the University of Nevada, Reno.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Gernikako bonbardaketari buruzko artikuluen laburpena
Last Updated on Uzt 14, 2021 by About Basque Country
