Itzultzailea: Leire Madariaga
Orain dela denboratxo bat Réunion Irlan euskal pilota txapelketa ospatzen ari zela aderazi genuen. Leku honetan kirol hau praktikatzen dela jakiteak asko harritzen gaitu. Leku batzuetan kirol honek presentzia bat izatea ia mirari iruditzen zaie euskal penintsularrei eta guk dagoeneko, leku horietako batzuk bisitatu ditugu. Saint Pierre et Miquelon, Togoko Errepublika o en Kaledonia Berria adibidez. Euskaldun kontinentalek presentzi indartsua duten lekua, baina euskal penintsularrak urrun eta ezezagun egiten zaien. Elkarrekiko ezjakintasun honen errudun dira, estatu eta erreinu ezjakintsuek jarritako mugak.
Baina Saint Pierre et Miquelon, edo Kaledonia Berriaren kasuan, kirol honen presentzia euskaldunen tradizioan eta egonkortasunean oinarrituta dago, Réunion Irlaren kasuan ezberdina da. Inork ez zuen euskal kirol hau praktikatzen nafartar apaiza bertara heldu arte: Étienne Dattas aita (1914-1996).
Euskal apaiz eta misiolari hau Bastida Arberoa, Nafarroa Beherean jaio zen. 1969an heldu zen Réunion irlara, Kamerun eta Kongotik pasatu eta gero (beherago gehitu dugu bere bizitza eta misiolari bezala izandako konpromesuari buruzko nota txiki bat). Saint-Deniseko aldirietan kokatu zen eta bertan, beste hainbat euskal misiolari bezala, ekintza integrala zabaldu zuen. Martxan jarritako ekintzen artean euskal kontinentalentzat den kirolik garrantzitsuenetako bi zeuden: pilota eta rugbya. Berak eraiki zuen Indikoko lehen frontoia eta kirol honen hazia erein zuen munduko txoko hartan.
Emaitzak, esfortsu horren fruituak, gaur egun ere biltzen jarraitzen dute. Guy Leblondek Réunioneko argitalpen digitalean, Lotrinfon argitaratutako artikulu interesgarri batean kontatzen digun bezala.
Artikuluan dioten bezala, pena bat da euskal Pilota kirol olinpiko ez izatea. Guretzat ulertezina den zerbait, lerro bitartean honetarako benetako arrazoiak irakurtzen ez baditugu behintzat. Era berean, asko tristetzen gaitu Réunioneko, eta beste hainbat lekutako pilotariek, munduko beste txoko batzuetako pilotariekin batzeko jasan behar dituzten zailtasunak ezagutzea.
Klub hauen eta Euskal Pilotarekiko konpromesu hau izatea, ez litzateke kuriositate bitxi bezala ikusi behar, gure kirol nazionalarentzat aukera eta esperantza bat bezala ikusi beharko genuke. Munduan proiekzio gehien duena.
Lotrinfo – 2019/1/14 – Réunion Irla/Frantzia
La pelote basque à La Réunion : une curiosité mondiale !
La pelote basque consiste à envoyer de volée ou après un rebond, une balle, la pelote, contre un mur principal, nommé frontis, afin qu’elle retombe sur l’aire de jeu nommée cancha. Ce sport encore méconnu malgré l’exceptionnel palmarès de ses pratiquants, a été introduit à La Réunion à la fin des années 60. Comme souvent, il est le fait d’un immigré basque, le père Etienne Dattas de la paroisse des Camélias à Saint-Joseph-Ouvrier. En 1975, un premier fronton « place libre » est construit à Saint-Denis. En 1985, le premier mur à gauche couvert est inauguré, suivi de deux autres à découvert à Saint-Leu et Cilaos. Le début d’une belle histoire jalonnée de succès.
(Jarraitu) (Itzulpen automatikoa)
Spiritains forums free – 1996 –
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country
