Kanadako The Star egunkaria (The Toronto Star) herrialde hartako egunkari hedatuena da, eta 400.000 ale baino gehiagoko tirada du. Egunkari hau hainbat artikulu argitaratzen ari da «Undeniable¦Canada’s change climate» (Zalantzarik gabe¦Kanadako klima-aldaketa) izenburu orokorrarekin, eta honela aztertzen du: «Probintzia bakoitzean, lurralde bakoitzean, ehunka herri eta hiritan, Lehen Nazioetan eta inuit komunitateetan, klima-aldaketa errealitate bat da».
Artikulu horien artean, horietako bat aztertu dute, zehazki, aldaketa horiek Red Bayri nola eragiten dioten, herrialde hartako Gobernuak «Canadian Historic Site» eta UNESCOk «Gizateriaren Ondare» izendatu baitzuen. Horren arrazoia, munduko leku hartan euskal baleazaleek utzitako arrastoa da. Selma Barkham ikertzaileak munduari ezagutarazi zion balio historiko izugarria duen ondarea.
Egia da artikuluak Kanadako kostaldeko beste leku historiko batzuei buruz ere hitz egiten duela. Baina argi dago kazetaritza-lanaren muina euskaldunentzat eta Kanadarentzat hain garrantzitsua den leku horretan dagoela.
Katie Daubs-en erreportai bikaina da. Erreportai horretan, munduko txoko hartan euskal presentzia izateak duen garrantzia, geratu den herentziaren garrantzia eta klima-aldaketak eragin ditzaken ondorio arriskutsuak uler daitezke.
Euskal teilak XVI-XVII. mendean Red Bayn (Kanada)
Artikuluan xehetasun bat besterik ez dugu egin behar. Cindy Gibbons Parks Canada gunearen ikuskatzaileak dioenez, “neskatila zenean, arroka-zati gorriak zeuden leku guztietan, pintura egiteko eta labanak zorrozteko idealak. Inork ez zekien Espainiako teila zela». Ez zen «teila espainiarra» «euskal teila» baizik. Kostalde horietara iristen ziren euskal baleazaleak, Penintsulako Euskal Herriko kostaldekoak (Bizkaikoak eta Gipuzkoakoak) eta Ipar Euskal Herrikoak (Lapurdikoak) zirelaren ebidentziagatik. Eta azken horiek ez ziren inoiz izan, ezta administratiboki, «espainiarrak». Teila horiek, bide batez, oso esanahi garrantzitsua dute euskaldunentzat.
Oso artikulu egokia iruditu zaigu euskaldunen historiaren zati garrantzitsu horri buruzko oinarrizko informazioa lortzeko.
The Star – 2019/6/27 – Kanada
SWEPT AWAY
… Hundreds of years before Blanche Bridle and her husband raised their children here, Red Bay was a noisier, smokier place. In the 16th century, hundreds of men took over the rocky landscape every spring, hunting whales that made their seasonal migrations through the Strait of Belle Isle. They harpooned them from small chalupas and built work stations along usable shoreline, including Saddle Island, a rocky outcrop of land between Red Bay and the open water…
