«Lima Basque Center»ren deklarazioa, Washingtongo kapitolioaren aurkako erasoaren aurrean

Washingtongo eta nazio osoko gertaera kezkagarrien aurrean

1936ko ekainaren 19an, Eusko Alderdi Jeltzalearen zuzendaritzak, elkarte demokratiko eta katoliko batek, jakinarazpen hau eman zuen Espainiako Errepublikaren legezko ordena iraultzen saiatu zen matxinada frankistaren aurrean agertzeko:

“Ante los acontecimientos que se desarrollan en el Estado español, y que tan directa y dolorosa repercusión pudieran alcanzar sobre Euzkadi y sus destinos, el Partido Nacionalista Vasco declara —salvando todo aquello a que le obliga su ideología, que hoy ratifica solemnemente— que, planteada la lucha entre la ciudadanía y el fascismo, entre la República y la Monarquía, sus principios le llevan a caer al lado de la Ciudadanía y de la República, en consonancia con el régimen democrático y republicano que fue privativo de nuestro pueblo en sus siglos de libertad.”

(“Estatu espainiarrean gertatzen diren gertaeren aurrean, eta hain eragin zuzen eta mingarria izan dezaketeenak Euzkadi eta haren helmugetan, Eusko Alderdi Jeltzaleak adierazten du —bere ideologiak behartzen dion guztia alde batera utzita, gaur egun irmo berresten baitu— ezen, herritarren eta faxismoaren arteko, Errepublikaren eta Monarkiaren arteko borroka planteatuta, bere printzipioek Herritartasunaren eta Errepublikaren aldera erortzen dute, gure herriaren askatasun-mendeetan pribatiboa izan zen erregimen demokratiko eta errepublikanoarekin bat etorriz.”.)

Egun honetan, Ipar Amerikako Estatu Batuetan, golpismoaren eta totalitarismoaren ondorengo eta etsai garen euskal amerikar gisa, hitz horiek bizi dugun egoera kezkagarrira egokitu nahi ditugu.

Gure herrialdean ematen ari diren gertaeren aurrean, eta horrek, bere patuan ondorio zuzen eta mingarriak dituenez, guk adierazten dugu —gure uste politikoek behartzen gaituzten eta gaur egun irmo berresten dugun guztia alde batera utzita—, herritarren eta golpismoaren arteko eta Demokraziaren eta Totalitarismoaren arteko borroka planteatuta, gure printzipioak Gizartearen eta Demokraziaren alde jartzen gaituztela, herrialde handi hau gidatu duen erregimen demokratiko eta errepublikanoarekin bat dator, hainbeste amerikarren zapalkuntzaren aurkako borrokak isuritako odolarekin sortu zenetik.

Une triste hauetan, ez da txarra gogoratzea Espainiako II. Errepublikako gobernu legitimoaren aurkako subbertsioak 40 urteko diktadura faxista ekarri zuela. Era berean, ez da txarra gogoratzea, 50 urte baino gehixeago lehenago, indarrez desegin zirela penintsulako euskaldunak ordezkatzeko organo bakar eta legitimoak, euskaldun haietatik kanpoko gobernu baten aldetik, eta indarrez ezarrita. Euskal parlamentuek ia 150 urte behar izan zituzten berriro elkartzeko.

Ipar Amerikako Estatu Batuak bi mendez mundu osorako askatasunen itsasargia izan dira. Ezin dugu ahaztu II. Mundu Gerran, Eusko Jaurlaritzako lehendakaria, José Antonio Aguirre Eusko Alderdi Jeltzaleko kide ezaguna, Estatu Batuetan babestu zela diktadura frankistatik eta haren aliatu nazietatik ihesi.

Gaur, irudi horrek izugarrizko kaltea jasan du, Senatuari eta Kongresuari eraso egin dioten eta nazioaren ordezkariak hertsatzen saiatu diren fanatiko batzuen ekintza arduragabe eta kriminalagatik. Hori galarazteko jarrerarik hartu ez dutenei ere dagokie erantzukizun hori.

Horregatik guztiagatik, funtsezkoa da AEBetako herritarrek, eta haien ordezkari politikoek, batez ere, badoan presidentearekin partidua partekatzen dutenek, garbi uztea gure herrialdeko demokraziaren tenpluari eraso egiten diotenn kriminalen aurka duten jarrera, bai eta azken lehendakaritzahauteskundeetan berretsitako herriaren borondatea deuseztatzeko ahalegin isil eta ezezagunaren aurrean ere, behin eta berriz iruzurrik gabe frogatu den moduan.

Limako Arantzazu Euzko Etxea – Lima Basque Center
Emilia Olga Bazán Olano
Presidentea

Hermandad de Nuestra Señora de Aranzazu
Iñaki Josu Bazán
Ordezkaritzan