Itzultzailea: Leire Madariaga
The Globe and Mail kanadiar egunkarian, Allison Lawlorek Elsie Basque-i, Mi´kmaq nazioaren kideari buruzko heriotza ohar unkigarria egin du. Bizi gogorra baina apartekoa izan zuen, amerikar lehen nazioen aldeko eskubieengatik borrokatzeagatik nabarmendu zen.
Harritzekoa da lehen iparamerikar nazioetako kide batekin topo egiteak, Mi´kmaq, “Basque” abizena duena. Normalena, iparamerikar aborigen batek zergaitik daraman bere abizen moduan Europako herri aborigen baten izena izango litzateke.
Gure blog-a errepasatzen badugu, euskaldunen eta bertako lehen biztanleen arteko harremanak imaginatu ditzakegu. Algonquina hizkuntza hitz egiten zuten gaur egungo Kanada hartan eta hamarkaden zehar mantendu zuten. Harreman hauek Euskal-Algonquian pidginari eman zion bidea.
Deustu Unibertsitateko irakasleak, Aitor Esteban, Euskaletxeak aldizkarian argitaratutako artikulu batean kontatzen dizkigu harreman honi buruzko zehaztasun gehiago (beherago adierazten dugu). Artikulu honetan, New Brunswick-en, iparralderago dagoen lekuan ere “Basque” izeneko Mi´kmaq kideak aurkitu genezakeela adierazten digu.
Elsie Basque-n bizitza irakurtzeak esfortsu eta gainditze bizitza bat ezagutzeko balio digu. Kultura bat ez eliminatzeko eta mantentzeko borrokaren adibidea, Residential schools (itzulpen automatikoa) moduko baliabide bihozgabeekin, nahiz eta errealitate berriei aurre egin behar izan.
Bai Kanadan eta bai Estatu Batuetan onartutako lana, azken honetan urte batzuez bizi izan zen eta lehen nazioen eta gizartearen eskubideen alde borrokatu zuen.
Ziur gaude Elsie Basque, beraien kultura defendatzen eta mantentzen saiatu diren euskal emakumeekin oso ondo elkar ulertuko zirela. Izenburuak dioen bezala, “Jarraitzeko eredu” bihurtu diren pertsonak.
Elsie Basque, Goian Bego.
NOTA:
Sarrera honek erantzun bereziak sortu izan ditu gure Facebook-eko orrialdean. “Normaltzat” jo daitezkeen komentarioen artean, esanahi berezia duten beste batzuk agertu izan dira. Horrela uste dugu eta horregatik hemen partekatzen ditugu.
Quebec-en bizi den Iparraldeko euskaldun baten ekarpen bikaina.
In fact the name of the Chef of the Mi’kmaq in Cape Breton, Nova Scotia , Canada, is Mr.Basque . I had the privilege to talk to him years ago when Selma Barkham that you all know, was ” en route ” for Newfoundland and gave me his phone number. He remember that the elders of the reserve knew about the story of the Basques Whalers that stop on the coast of N.S in the 16,century. They said that the name Basque was given to the Mi’kmaq women after they lived with Basque sailors and had children with them !
(Cape Breton-eko, Nova Scotia, Kanada, Mi´kmaq-en buruzagiaren izena Mr. Basque da. Orain dela urte batzuk berarekin hitz egiteko aukera izan nuen, Selma Huxley, denontzat ezaguna dena, Terranova “bidean” zegoenean eta bere telefono zenbakia eman zidan. Erreserbako agureek, N.S.-tiako kostatara heltzen ziren euskal baleontzien historiak gogoratzen zituzten. “Basque” abizena euskal itsasgizonekin bizi eta umeak izan zituzten Mi´kmaq emakumeei jarri zitzaien”.)
Elsie Basque-i beste jarraitzaile batek Mikel Laboaren abesti bat erabiliz egiten dion homenaldia, abesti hau bereziki aproposa da honetarako eta euskaldunek hobeentzako eta nabarmentzen dutenentzako erabiltzen duten agurra erabiltzen du. AGUR ETA OHORE.
NOTA:
Sarrera honek erantzun bereziak sortu izan ditu gure Facebook-eko orrialdean. “Normaltzat” jo daitezkeen komentarioen artean, esanahi berezia duten beste batzuk agertu izan dira. Horrela uste dugu eta horregatik hemen partekatzen ditugu.
Quebec-en bizi den Iparraldeko euskaldun baten ekarpen bikaina.
In fact the name of the Chef of the Mi’kmaq in Cape Breton, Nova Scotia , Canada, is Mr.Basque . I had the privilege to talk to him years ago when Selma Barkham that you all know, was ” en route ” for Newfoundland and gave me his phone number. He remember that the elders of the reserve knew about the story of the Basques Whalers that stop on the coast of N.S in the 16,century. They said that the name Basque was given to the Mi’kmaq women after they lived with Basque sailors and had children with them !
(Cape Breton-eko, Nova Scotia, Kanada, Mi´kmaq-en buruzagiaren izena Mr. Basque da. Orain dela urte batzuk berarekin hitz egiteko aukera izan nuen, Selma Huxley, denontzat ezaguna dena, Terranova “bidean” zegoenean eta bere telefono zenbakia eman zidan. Erreserbako agureek, N.S.-tiako kostatara heltzen ziren euskal baleontzien historiak gogoratzen zituzten. “Basque” abizena euskal itsasgizonekin bizi eta umeak izan zituzten Mi´kmaq emakumeei jarri zitzaien”.)
Elsie Basque-i beste jarraitzaile batek Mikel Laboaren abesti bat erabiliz egiten dion homenaldia, abesti hau bereziki aproposa da honetarako eta euskaldunek hobeentzako eta nabarmentzen dutenentzako erabiltzen duten agurra erabiltzen du. AGUR ETA OHORE.
Martxa baten lehen notak
Eguzkiak urtzen du gohian
gailurretako euria
uharka da jausten ibarrera
geldigaitza den oldarra.
Gure baita datza eguzkia
iluna eta izotza
urratu dezakeen argia
utuko den bihotza.
Bihotza bezain bero zabalik
besoak eta eskuak
gorririk ikus dezagun egia
argiz beterik burua.
Bakoitzak urraturik berea
denon artean geurea
etengfabe gabiltza zabaltzen
gizatasunari bidea.
Inon ez inor menpekorokan
nor bere buruaren jabe
herri guztioak bat eginikan
ez gabiltza gerorik gabe.
Batek goserikan diraueino
ez gara gu asetuko
beste bat loturik deino
ez gara libre izango.
The Globe and Mail – 8/5/2016 – Canadá
Mi’kmaq teacher Elsie Basque was a revered role model
One of Canada’s oldest residential school survivors, Elsie Basque became not only the first Mi’kmaq in Nova Scotia to earn a teaching certificate, but a passionate advocate for the healing power of education. “She was a lady of determination,” Daniel Paul, a Mi’kmaq elder and author of We Were Not the Savages, said. “She fought long and hard for First Nations people.” Ms. Basque, who died at her home in Saulnierville, N.S., on April 11 at the age of 99, was sent to Nova Scotia’s Shubenacadie Indian Residential School in 1930. Her father, Joe Charles, believed she would receive a better education there than at the one-room school house she attended in the small community of Hectanooga, in Digby County, N.S.
(Jarraitzen du) (Itzulpen automatikoa)
Euskaletxeak – 2007 – Euskadi
Aniaq: mi’kmaq y vascos
Es bien conocido que los vascos fuimos pioneros en la pesca de la ballena y el bacalao en Terranova y el Golfo de San Lorenzo desde las primeras décadas del siglo XVI, antes de que otras naciones llegaran a la zona. El mismo Champlain, padre histórico del actual Québec, nos definía como protagonistas antes que otras naciones en la pesca y comercio de la zona. Por ello, no es descabellado pensar que los primeros contactos de los indígenas de la zona se produjeran con marinos vascos
(Sigue) (Inglés)
Last Updated on Abe 21, 2020 by About Basque Country
