Bihar Aberri Eguna da. Beste urte batez, Aberri Egun berezia, maila globalean bizi garen osasun-egoera hain konplexuak baldintzatzen baitu.
Baina Aberri Eguna da. Euskal abertzaleok aldarrikatzen dugun egunean, gure nazioak munduko nazioen artean leku bera izateko eskubidea erabili ahal izatea, eta Ikurrina Europako erakundeen edo NBEren zabalguneetan egotea.
Hausnarketarako unea dela uste dugu. Estatu moderno bateko herritar gisa, eta ez inongo erresumaren mendekotzat bizi diren euskaldunen askatasunaren ideia erein zutenak gogoratu behar dugun une honetan. XIX. mendearen amaieran, Pirinioen bi aldeetan, Ipar Euskal Herrian eta Penintsulako Euskal Herrian, abertzale-talde batek ikusi zuen euskal askatasunak berreskuratzea zela, eta, nazio-estatu modernoek ezarritako parametroen arabera, estatu gisa egituratutako euskal komunitate nazional baten ideia planteatzen hasi ziren.
Alde kontinentalean, euskal errenazimentuko aitzindari batzuek Zazpiak Bat ideia definitu zuten, jacobinismo bateratzailearen inposaketaren ondorioz hainbeste sufritu baitzuen. Bitartean, penintsulan eta liberalek foruak indargabetu zituztenean, foralismoak euskal sentsibilitate sozial eta politiko guztiak, edo ia guztiak, bustitzen zituen. Baina aurrerapauso bat ematen zen, funtsezko urratsa, Sabino de Arana eta Goiri mugimendu politiko bat hasten zenean, gure aberria nazio-errealitate subirano gisa eratzeko asmoa zuen komunitate politiko gisa esnatzea ekarriko zuena.
Lehen Ikurrinaren igoera, Euskal Aberriaren eta Askatasunaren erreferente bihurtu dena, euskal herritarrak estatu konestatu konfederal gisa eratzera eraman behar duen bide baten hasiera ekarri zuen, berdintzat eta borondatez batzen diren sei/zazpi lurraldek osatua. Zazpiak Bat irudikatzen duen bezala.
Urrats hori gabe, lehen abertzale horiek gabe, pentsatzen dugun eta garen ezer ez litzateke berdina izango. Ziurrenik, Élisée Reclusen iragarpena bete egin izango zen, eta Herri gisa desagertuko ginen. Neurri handi batean, euskaldun izateari utzi eta espainiar edo frantziar bakarrik sentitzera gonbidatzen gintuzten haiek bultzatuta, hori «modernoa» zelako.
Eraikuntza nazionalaren sentimendu hori euskal Diasporan zabaldu zen, bolbora bezala. Horri buruz hausnartu genuen artikulu batean, Sabino Arana hil eta lau urtera, Buenos Aireseko Euskal Etxeko ordezkari bat Sukarrietan omenaldi ekitaldi batera joaten zela kontatzen dugularik. Eta ez zen salbuespena.
Izan ere, Diasporako kideek, Amerikako kolonietan agertu zirenetik, euskaldunek bizirik irautea eta beren interesak defendatzea berdintzat hartu, antolatu eta onartzea zela ulertu zuten, «Euskal Nazio»ko kide gisa. 1612tik aurrera egin zuten, Arantzazuko Andre Mariaren Ermandadea eratu zenean, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako «euskal nazio»ko kideak biltzen zituena. Ermandade hau munduan zehar zabaldu ziren euskal ermandade eta kofradien sarearen zati nagusia izan zen, euskaldunen interesak defendatzeko helburu komunarekin.
Antolatzeko modu hau aldatu egingo zen XIX. mendean zehar, Amerikako errepubliken sorrerarekin (euskaldunen eraketan eta garapenean protagonista izan ziren); Frantziako Jakoben batasunarekin, euskaldun kontinentalentzako tragikoa; eta Karlistadekin eta Foruen Abolizioarekin. Bi aldaketa politiko eta sozialek euskaldunentzat ekarri zuten erbestealdi masiboaren garrantzi bereziarekin.
Aldaketa horren adibiderik argiena, eta euskaldunak nola antolatzen diren, euskal etxeen sorrera da, gaur egun ezagutzen ditugun bezala. Horietako asko, hala nola ermandade eta kofradia kolonialak, elkar babesteko gizarte-babesgune gisa jaio ziren. Horien artean, Buenos Aireseko Laurak Bat izan zen erreferente eta eredu bat, foruen abolizioaren aurkako erreakzio gisa sortua.
Hemendik abiatuta, eta erbestealdi frankistako euskaldunen etorrerak ekarri zuen ideologia-errefortzu gisa, Diasporako euskal komunitatea ez da soilik gure nazioaren zatitzat hartu behar, baizik eta giltzarritzat hartu behar da alderdi sozialean eta politikoan.
Hori oso kontuan hartu behar dugu Aberri Eguna bezalako ekitaldi garrantzitsu eta sinbolikoan.
Horregatik, irakurle guztien eskura ikurrinen irudiak jartzeaz gain, sare sozialetan erabili ahal izateko, iaz bezala, Lima Arantzazu Euzko Etxeak – Lima Basque Center-ek Aberri Eguna dela eta eman duen manifestberean gaude.
Euskal Etxe honek garrantzitsua iruditzen zaigun zerbait jakinarazten digu. Gure kultura zabaltzeko konpromisoa hartu duten bi euskal argentinar, Gracela Estela Luna eta Valeria Vallejo Luna, Argentinako Euzko Etxearen ordezkari izendatu dituzte, loturak sortzeko eta lankidetza- eta laguntza-puntuak bilatzeko.
Hasierako pausoa da hau, baina oso garrantzitsua Euzko Etxeak proiektatutako sareak sortzeko prozesu honetan. Ondoren, Argentina erreferentea da Amerikako euskaldun guztientzat. Bai han bizi diren euskaldunen kopuruagatik, bai euskal kultura eta «izaki»ari eusteko konpromisoagatik.
Horiek arduratuko dira, gainera, Euzko Etxeak abian jarriko dituen euskal dantzen klaseak eskaintzeaz, Amerika osoari zuzenduak, internet bidez.
Urrats garrantzitsua da, hala iruditzen zaigu guri, euskaldunen arteko laguntza- eta lankidetza-sare globalak egituratzeko eta euskal etxeak elkarrekin lotzeko bide egokian, ahaleginak batzeko, esperientziak partekatzeko eta praktika onenak zabaltzeko.
Limako Arantzazu Euzko Etxea – Lima Basque Center
2021ko Aberri Egunaren manifestua
Igande honetan, apirilaren 4an, euskaldunok Aberri Eguna ospatzen dugu. 1932tik Pizkunde Igande bakoitzean bezala, «Euzkadi Euskaldunen Aberria» delakoan sinesten dugun guztiok manifestazio bat dugu, eta gure konpromisoa berritzen dugu.
Sabino Aranak, Euskal Herriak bizirik irauteko zuen bide bakarra, gainerako nazioen maila berean egotea zela ulertu zuen unea ospatzen dugu. 1882an ekin zion bideari, eta handik gutxira, Euzkadi, errepublika konfederal bezala adierazten zuen ideia definitu zuen, euskal lurraldeak, anai-arreba, aske eta berdin gisa elkartuta dituen errepublika gisa.
Izan ere, 1882an, berak, bizkaitar bezala, euskal lurralde hau Espainiak gerra karlisten ondoren inposatutako uztarritik askatu behar zela pentsatu zuen. Berehala ulertu zuen Askatasunaren ideia hori euskal lurralde guztietara, Frantziako Errepublikaren mende daudenetara eta Espainiako Erresumaren mende daudenetara zabaldu behar zela. Estatu konfederala, Euzkadi, osatzera eramango duen Askatasunaren bidea markatuz, euskaldun guztiak batzen dituena, bere historia eta tradizio partikularrak errespetatuz.
17 urte zituen. 20 urte besterik ez ziren igaro, euskal herritar bat ez frantziar edo espainiar izan behar ez zuela ulertu zuen une hartatik hil zen egunera arte. Denbora labur horretan, lan ikaragarri baten bitartez, aberria esnatu zuen, eta liberazio nazionaleko mugimendu bat jarri zuen martxan. Mugimendu horren ondorioz, gure herria historian suntsitzeko zigorretik salbatu zuen, irabazi zuten hainbat naziori gertatu zaien bezala. Berak, gure porrota saihestu zuen.
Aurtongoa ere urte zaila da gure osasun-krisi orokorra dela eta. Mundu osoko euskaldunok ezin izango gara elkartu «Euskal Herriaren Kausarekiko» konpromisoa berresten dugun eguna ospatzeko. Aurtongo Aberri Eguna ere ez da erraza izango. Horregatik, berriz ere, leihoak, balkoiak, sare sozialak eta bihotzak Ikurriñekin bete behar ditugu. Gure Nazioaren ikurra.
Euzkadik behar gaitu. Egunero behar gaitu gure konpromisoarekin, eta Aberri Egun honetan modu berezian behar gaitu berriz ere. Gure kaleak eta gure sare sozialak kolore nazionalekin argiztatuz behar gaitu: gorria, berdea eta zuria.
Gora Euzkadi Azkatuta
Eta guztiontzako gure desira::
Osasuna eta Euskal Errepublika
«Izan zirelako, gara; garelako, izango dira»
¡Katea ez da apurtzen!
« Euskaldunek, hauek hartzen dituzten lurraldean, guztion artean, hiritar onenak izan behar dute»
« Munduko euskal etxeak, gure herrialdearen ordezkariak dira »
José Antonio de Aguirre. Lehendakari
Last Updated on Api 4, 2021 by About Basque Country